میراث مکتوب- ابوحنیفه احمدبن داود دینوری (درگذشته به سال ۲۸۳ قمری) از مورخان بزرگ اسلامی است. اخبارالطوال ابتدا به تاریخ خلقت می‌پردازد و مطالبی در مورد پیامبرانی چون ادریس و نوح و هود و ابراهیم… و پادشاهی داود و سلیمان تا ظهور عیسی بیان می‌دارد. سپس به مطالبی دربارهٔ ظهور زرتشت و آیین او و نجات بنی‌اسرائیل به‌وسیلهٔ پادشاهان ایران می‌پردازد. شرح حال و سرگذشت پادشاهان ایران، از جمشید و پیروزی ضحاک بر او، تا منوچهر و کیقباد و گشتاسب و بهمن و دارا و اسکندر و ملوک‌الطوایف و سپس ساسانیان تا انقراض ایشان از مباحث دیگر کتاب است.
تاریخ اسلام در این کتاب با تفصیل پیکارهای اعراب و ایرانیان در دورهٔ خلافت عمر شروع و به پایان خلافت معتصم ختم می‌شود. علاوه بر این جنگ‌های امیرالمؤمنین علی (ع) با معاویه و جنگ‌های جمل و صفین و خوارج و دورهٔ حکمرانی معاویه و یزید، واقعهٔ کربلا و شهادت امام حسین (ع) هم مفصل بیان شده است. داستان قیام مختار و همراهانش، حکومت زبیریان، انقراض بنی‌مروان و قیام مردم ایران بخصوص قیام خراسان به رهبری ابومسلم از دیگر مباحث کتاب است.
گرایش نسبی به عنصر ایرانی در اخبارالطوال به وضوح مشهود است.
مترجم کتاب حاضر، محمود مهدوی دامغانی در سال ۱۳۱۵ در شهر مشهد متولد شد. او که فرزند مرحوم آیت‌الله حاج شیخ محمدکاظم مهدوی دامغانی است، از دوران کودکی معارف دینی و قرآن کریم را آموخت. تحصیلات اولیه را در دبستان غزالی و دبیرستان فردوسی مشهد به پایان رساند و با ورود به دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۵، دورهٔ کارشناسی تا دکتری زبان و ادبیات فارسی را با موفقیت پشت سر گذاشت. پس از پایان تحصیلات به مشهد بازگشت و به عنوان استادیار و دانشیار در دانشکده‌های الهیات، ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد به تدریس مشغول شد. پس از بازنشستگی در سال ۱۳۶۱ تاکنون، علاوه بر تدریس، به تحقیق و نگارش در زمینهٔ متون ادب فارسی و عربی و تاریخ اسلام می‌پردازد و با دانشنامهٔ جهان اسلام همکاری دارد. او در بیست‌وچهارمین دورهٔ کتاب سال به‌عنوان مترجم برگزیده انتخاب شد.
اخبار الطوال، نویسنده: ابوحنیفه احمدبن داود دینوری، مترجم: محمود مهدوی دامغانی، نشر: نی، تعداد صفحات: ۴۸۸، نوبت چاپ: هشتم ، قیمت: ۱۰۰،۰۰۰ ریال
تاریخ اسلام در این کتاب با تفصیل پیکارهای اعراب و ایرانیان در دورهٔ خلافت عمر شروع و به پایان خلافت معتصم ختم می‌شود. علاوه بر این جنگ‌های امیرالمؤمنین علی (ع) با معاویه و جنگ‌های جمل و صفین و خوارج و دورهٔ حکمرانی معاویه و یزید، واقعهٔ کربلا و شهادت امام حسین (ع) هم مفصل بیان شده است. داستان قیام مختار و همراهانش، حکومت زبیریان، انقراض بنی‌مروان و قیام مردم ایران بخصوص قیام خراسان به رهبری ابومسلم از دیگر مباحث کتاب است.
گرایش نسبی به عنصر ایرانی در اخبارالطوال به وضوح مشهود است.
مترجم کتاب حاضر، محمود مهدوی دامغانی در سال ۱۳۱۵ در شهر مشهد متولد شد. او که فرزند مرحوم آیت‌الله حاج شیخ محمدکاظم مهدوی دامغانی است، از دوران کودکی معارف دینی و قرآن کریم را آموخت. تحصیلات اولیه را در دبستان غزالی و دبیرستان فردوسی مشهد به پایان رساند و با ورود به دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۵، دورهٔ کارشناسی تا دکتری زبان و ادبیات فارسی را با موفقیت پشت سر گذاشت. پس از پایان تحصیلات به مشهد بازگشت و به عنوان استادیار و دانشیار در دانشکده‌های الهیات، ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد به تدریس مشغول شد. پس از بازنشستگی در سال ۱۳۶۱ تاکنون، علاوه بر تدریس، به تحقیق و نگارش در زمینهٔ متون ادب فارسی و عربی و تاریخ اسلام می‌پردازد و با دانشنامهٔ جهان اسلام همکاری دارد. او در بیست‌وچهارمین دورهٔ کتاب سال به‌عنوان مترجم برگزیده انتخاب شد.
اخبار الطوال، نویسنده: ابوحنیفه احمدبن داود دینوری، مترجم: محمود مهدوی دامغانی، نشر: نی، تعداد صفحات: ۴۸۸، نوبت چاپ: هشتم ، قیمت: ۱۰۰،۰۰۰ ریال
منبع: نشر نی