میراث مکتوب- یوسفعلی میرشکاک، شاعر و پژوهشگر، در هجدهمین جلسه سلسله درسگفتارهای زیباییشناسی زبان فارسی، که به تحلیل شعر و جایگاه منوچهری دامغانی، عنصری، بهرامی سرخسی و زینبی علوی اختصاص داشت، با اشاره به منسوخ شدن انتشار دیوان شاعران، از تک محصولیشدن در عرصه فرهنگ انتقاد کرد و گفت: شاعران ما تا دهه اول انقلاب، هنوز التفاتی به شاعرانی چون فرخی و عنصری و منوچهری دامغانی داشتند اما در ۳۰ سال اخیر چاپ دیوان این شاعران منسوخ شده و در فرهنگ هم در حال تک محصولی شدن هستیم.
یوسفعلی میرشکاک، شاعر و پژوهشگر، در این جلسه، که عصر سهشنبههای هر هفته به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری و با ارائه وی در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار میشود، خاطرنشان کرد: سید حسن حسینی، سخت با تک محصولیشدن ادبیات مخالف بود و میگفت نگذارید ادبیاتمان این قدر تک محصولی شود و مدام از حافظ بگوییم.
میرشکاک در بخش دیگری از این جلسه با اشاره به راه تازهای که نیما در شعر باز کرد خاطر نشان کرد: شعر ایران وارد ساحت جدیدی شد و از این بدعت نیما، چندین بدعت دیگر پدیدار شد؛ شاملو شعر سپید را پدید آورد و سهراب سپهری شعر عرفانی را و فروغ هم به یک زبان سوررئال در شعر دست یافت که هنوز کسی به گرد پایش نرسیده است. اخوان هم به نوعی قصیده سرائی باستانی شگرف روی آورد و منوچهر آتشی به طبیعتگرائی در شعرش پرداخت. میرشکاک در این باره اظهار کرد: مگر از یک بدعت چند شاخه و شعبه میتوان درآورد؟! انقلاب هم که شد، خودبخود این احساس پیش آمد که باید در شعر هم به صدر ادبیات برگردیم و به وزن و قافیه برگشتیم.
میرشکاک در ادامه به انتقاد از شعر تبلیغی پرداخت و گفت: شعر تبلیغاتی و یکطرفه و بدون طرح مشکلات انسان رواج یافته و انگار شاعران هم بیلبورد شدهاند و فقط به درد تبلیغات میخورند!؟ این قبیل اتفاقات ما را به سطح پایینی از فرهنگ پیش میبرد و عمدا خود را رها کردهایم. وقتی هم که توقع خیلی پایین بیاید، خودبخود سیر هنر و ادبیات هم به این سمت گرایش پیدا میکند.
میرشکاک در ادامه این جلسه به بحث شعر منوچهری دامغانی برگشت و گفت: بنای کار منوچهری طبیعتگرایی است و در شعر از جمله مسمطهایش ساحتی را ایجاد میکند که خواه ناخواه حول واقعیتگرایی است. این شاعر با اشاره به استفاده منوچهری از وزن رباعی در مسمطهایش گفت:وزن رباعی فقط برای رباعی جذاب است و کسانی که از این وزن جز در رباعی استفاده کردهاند، کارشان چندان با اقبال مواجه نشده و جذابیت ندارد چرا که خیام و دیگر بزرگان رباعیسرا، چنان این وزن را کار کردهاند که اگر کسی جز برای رباعی ازاین وزن استفاده کند، بهرهای حاصلش نمیشود.
میرشکاک در بخش پایانی این جلسه به شعر دیگر شاعران همعصر منوچهری با ارجاع به کتاب «سخن و سخنوران» بدیعالزمان فروزانفر پرداخت. او در باره زینبی علوی گفت: وزن شعری از او که فروزانفر در این کتاب آورده، بسیار ریتمیک است و مشخص است که موسیقی در شعرش با جدیت زیادی به کار گرفته شده چون شعرها برای مجالس رقص و شادی بوده است. وی سپس به صورت کوتاهی به شعر عسجدی و بهرامیسرخسی هم پرداخت و در پایان خاطرنشان کرد: شاعران از آنجا که نتوانستهاند به حاکمان اشاره کنند، ستمکاری را به روزگار نسبت دادهاند و فاضلنمایی هم یکی ازبیماریهای این قوم بوده است.
درسگفتارهای زیبائی شناسی زبان فارسی، سهشنبههای هرهفته ساعت ۱۷ به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری و با ارائه یوسفعلی میرشکاک، شاعر و پژوهشگر، در سالن سلمان هراتی حوزه هنری واقع در خیابان سمیه، نرسیده به حافظ، روبروی کوچه پورموسی برگزار میشود و عموم علاقهمندان و پژوهشگران برای شرکت دراین جلسه میتوانند درسالن سلمان هراتی حوزۀ هنری حضور یابند.
منبع: حوزه هنری