میراث مکتوب- شمارۀ دوم دورهٔ جدید فصلنامه فرهنگی تاریخی «دربند» با صاحب امتیازی و مدیرمسئولی داود دشتبانی منتشر شده است.
در ابتدای این فصلنامه دربارهٔ وجه تسمیه نامگذاری این فصلنامه به نام «دربند» چنین آمده است: «مصراع (ماندهام در قید دربند و دلم با کوی توست) از بدرِ شروانی شاعر دربار شروانشاهان که آن را در زندان ترکان غز مهاجم به ازان سروده و در ایهامی شاعرانه به دو شهر دربند و بادکوبه اشاره کرده است.»
دشتبانی، مدیر مسئول «دربند» در یاداشت ابتدایی این نشریه از «دولت-ملت» و «کشور» به عنوان تنها ارزش مشترک بشری در میان تعارضات جهان امروزی یاد کرده و افزوده است که سایر ارزشها و باورها نمیتواند به ارزش مشترک میان بخش بزرگی از مردمان بدل شود و بیش از آنکه وحدتآفرین باشد به تعارض و آشوب و در نهایت دشمنی دامن خواهد زد. دولت-ملت در دنیای کنونی هم ارزشی جهانشمول، و هم انگیزه و محور تلاش جامعه انسانی است.
فصلنامه «دربند» در شماره جدید خود ۱۰ یادداشت و مقاله با محوریت «عباس میرزا و آذربایجان» جای داده است.
غلامحسین زرگرینژاد در مقالهای عباس میرزا را نخستین معمار «بنای نظام جدید» خوانده است. اصلاح و نوسازی قشون، تنظیم قواعد تازه برای ملکداری و مالکیت و برانداختن سنت فروش ایلات، تفکیک خالصهها از موقوفات از جمله دلایل نگارنده برای عنوان مقاله است.
صادق حیدرینیا، در مقالهای با عنوان «عباسمیرزا و آذربایجان نگاهی به چند سند تاریخی» به مباحثی مانند جنگهای ایران و روس و شکلگیری دارالسلطنهٔ تبریز، وزارت در دارالسلطنهٔ تبریز به همراه بررسی اسناد به جا مانده پرداخته است.
مقالهٔ بعدی «وصیتنامهٔ منسوب به عباس میرزا نایبالسلطنه» نوشتهٔ جهانگیر قائممقامی است.
«مکاتیب تاریخی:یک نامه تاریخی از عباس میرزا تایبالسلطنه» به قلم محمدامین ریاحی خویی است. این مقاله پیشتر و در سال ۱۳۲۴ در شماره ۱۷ مجلهٔ یادگار منتشر شده و نظر به اهمیت آن در این شماره از «دربند» نیز بازنشر شده است.
سمیه حیدری در مطلبی به سندی دست یافته که نشان از تلاش عباس میرزا در نوسازی آموزش در ایران دارد.
«تاریخسازی در جمهوری آذربایجان» نوشتهٔ مهدی حسینی تقیآباد و « دین مردمان ایرانیتبار قفقاز شمالی نوشتهٔ حامد کاظمزاده، پژوهشگر ارشد دانشگاه اتاوا دیگر عناوین مقالات این فصلنامه است.
علیرضا دولتشاهی به نسخهای مهم و گمنام از علی منشی تبریزی در کتابخانه و موزه ملک دست یافته و آن را برای خوانندگان بررسی کرده است.
«ایران ما و مطالعات ملتشناسی» اثر حمیدرضا جلاییپور و «یازده گزارش از کتیبهٔ تندیس کوروش» نوشتهٔ جعفر وثوقی عنوان مقالهٔ پایانی «دربند» است.
فصلنامه فرهنگی تاریخی «دربند» با صاحب امتیازی و مدیر مسئولی داود دشتبانی منتشر و به بهای ۱۲۰ هزار تومان در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است.