میراث مکتوب – «طرح متن جامع غزلیات سنایی» اولین نمونهٔ تصحیح یک متن فارسی با استفاده از روشهای رایانهای است. این طرح در سال ۲۰۰۱ میلادی به صورت یک پروژهٔ تحقیقاتی در دانشگاه ونیز ایتالیا آغاز شد. مجریان اصلی پروژه خانمها والنتینا زانولا و دانیلا منگینی بودند. زانولا دکتری ایرانشناسی خود را از دانشگاه ناپل ایتالیا با دفاع از رسالهای درباره سنایی غزنوی دریافت کرده و خانم منگینی نیز با دفاع از رسالهٔ دکتری خود با عنوان «فرخی، حافظ، طالب: بررسی مقایسهای بسامد واژگانی» در سال ۱۹۹۲ دکتری ایرانشناسی خود را اخذ کرده است.
فکر استفاده از رایانه برای تصحیح متون، از حدود چند دهه قبل در اروپا مطرح و مورد استفاده واقع شد؛ اما استفاده از این روشها در تصحیح متون فارسی برای نخستین بار در این طرح انجام شده است. بنا به پیشنهاد خانم زانولا و با مشاورهٔ ایرانشناس بزرگ، پروفسور د. بروین، غزلیات سنایی به عنوان ماده و موضوع اصلی این پروژه مطرح گردید. علاوه بر د. بروین که در پیشبرد این طرح همواره مجریان را راهنمایی میکرده، ریکاردو زیپولی، دیگر ایرانشناس برجستۀ ایتالیایی نیز به مجریان طرح مشاورههایی داده است. این پروژه چندین بار در مراحل مختلف به دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی نیز ارائه گردیده و وی نیز نظریات اصلاحی مفیدی را در این زمینه ارائه کرده است.
فکر استفاده از رایانه برای تصحیح متون، از حدود چند دهه قبل در اروپا مطرح و مورد استفاده واقع شد؛ اما استفاده از این روشها در تصحیح متون فارسی برای نخستین بار در این طرح انجام شده است. بنا به پیشنهاد خانم زانولا و با مشاورهٔ ایرانشناس بزرگ، پروفسور د. بروین، غزلیات سنایی به عنوان ماده و موضوع اصلی این پروژه مطرح گردید. علاوه بر د. بروین که در پیشبرد این طرح همواره مجریان را راهنمایی میکرده، ریکاردو زیپولی، دیگر ایرانشناس برجستۀ ایتالیایی نیز به مجریان طرح مشاورههایی داده است. این پروژه چندین بار در مراحل مختلف به دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی نیز ارائه گردیده و وی نیز نظریات اصلاحی مفیدی را در این زمینه ارائه کرده است.
ادامه مقاله «طرح متن جامع غزلیات سنایی» نوشته والنتینا زانولا، محمدجواد مهدوی و مجتبی مجرد را که در شماره ۱۷۹ مجله علمی – پژوهشی جستارهای ادبی به چاپ رسیده است در فایل پایین مطالعه کنید.