میراث مکتوب- در روزگاری که درگیری‌ها و مشغله‌های پرسروصدا زندگی همه ما را به شکلی تصرف کرده‌اند، خیلی چیزها را از یاد برده‌ایم. شعرها یکی از این فراموش‌شده‌ها هستند که انگار به‌خصوص بین خیلی از ما و نوع کهن آن روزبه‌روز فاصله بیشتری ایجاد می‌شود. جریانی که باعث شده تا اهمیت آثار تلخیص‌شده هم بیش از گذشته خودنمایی کند. در همین راستا اسدالله بقایی نائینی با همکاری انتشارات «سوره مهر» گزیده‌ای از آثار شعرای مختلف را جمع‌آوری و منتشر کرده است. «گزیده آثار مولانا» یکی از این موارد است که در سالروز بزرگذاشت او باعث شد تا سراغش برویم. این کتاب شامل گزیده مثنوی، دیوان شمس، فیه‌ما‌فیه و رباعیات مولوی است که در انتهای آن هم واژه‌نامه‌ای نگاشته شده است.
بقایی نائینی در خصوص شکل‌گیری این گزیده آثار بیان کرد: من حدود 20 سال پیش طرحی به حوزه هنری دادم که درباره تلخیص مدون متون ادبیات فارسی بود. طبق این طرح قرار شد 120 تا از متون کهن را تلخیص و منتشر کنیم و تا امروز علاوه بر مولانا گزیده‌هایی از آثار ناصرخسرو قبادیانی، حافظ، نظامی، عطار، فردوسی و سعدی را منتشر کرده‌ایم.
او با بیان هدف و نگاهی که در طول این جریان دارد هم گفت: امروز خیلی از جوان‌ترها دیگر رغبت چندانی به ورق زدن و خواندن متون کهن چندصدصفحهای ندارند یا گاهی حتی فرصتی هم برای این مرور فراهم نمی‌شود. به همین دلیل رویکرد و هدف من در این تخلیص‌ها این است که هرکسی بتواند در زمان حتی کوتاهی نگاهی به اشعار و متون کهن‌مان بیندازد و از آنها غافل نشود.
این نویسنده همچنین با اشاره به ویژگی‌های برجسته مولانا بیان کرد: آثار مولانا از منظر زیبایی‌شناسی و ویژگی‌های عرفانی سرشار از نکات جالب توجهی است که به خصوص در مثنوی به وفور به چشم می‌خورد و باعث شده که بتوانیم زیباترین اشعار و قالب‌ها را در کارهای او پیدا کنیم. از همین رو واقعا لازم است که جوانان هم حداقل با دسته گل آثار او که در این کتاب جمع‌آوری شده آشنا و همراه شوند. به قول دوستی در فاصله تاخیر یک پرواز می‌شود بسیاری از این کتاب را ورق زد و شاید به این وسیله مخاطب اثر به خواندن بیشتر از آن هم تشویق و ترغیب شود.
توجه به آثار مولانا در دیگر کشورهای دنیا هم موضوع دیگری بود که بقایی نائینی دربارهاش گفت: به آثار مولانا در خارج از ایران و در دیگر کشورها مثل آمریکا بیشتر توجه می‌شود و این جای ناراحتی دارد که چرا باید به او و آثارش در جایی به جز ایران بهای بیشتری داده شود؟ من می‌توانم بگویم که دلیل این اتفاق آن است که ما این آثار را متناسب با روز ارائه نکرده‌ایم.
وی ادامه داد: امروز عصر، عصر کوتاه‌خوانی و کوتاه‌نویسی است و ما هم باید به میزان همین تغییرات در ارائه آثار چندهزارصفحه‌ای کهن بازنگری و آنها را تلخیص کنیم تا روی میز هرکدام از ما ردی از حداقل یکی از این گنجینهها باشد؛ چرا که امروز چنین چیزی را نمی‌بینیم. حتی روی میز منی که سال‌هاست در زمینه ادبیات مشغول هستم و پژوهش می‌کنم هم چنین چیزی وجود ندارد.
این نویسنده علاوه بر تلخیص -که در وهله اول به آن اشاره کرد- از لزوم روان‌سازی این متون و ارائه آن در قالب‌های مختلف مثل تصویرسازی گفت و افزود: در کنار اینها واقعا لازم است تا در شبکه‌ای تخصصی برنامه‌ای برای فرهنگ در نظر گرفته شود؛ البته نه مثل بعضی از تولیدات امروز؛ بلکه به صورت مفصل و مفید که در آن استادان در زمان کافی بتوانند از این متون و اشعار که هر کدام جای ساعت‌ها نقد دارند، صحبت کنند.
وی در آخر هم با انتقاد به نگاهی که به آثار غربی وجود دارد، گفت: ما منابع گسترده‌ای داریم؛ اما باز هم منتظر مینشینیم تا آثار فلان نویسنده غربی ترجمه شود تا به آن تفاخر کنیم. این در حالی است که خودمان به جد روی گنج خوابیده‌ایم؛ اما خیلی وقتها حواسمان به آن نیست.
منبع: ایبنا