میراث مکتوب – ترجمه تاریخ و جغرافیای هندوستان، پرتغال و جزایر بریتانیا به کوشش سید صادق حسینی اشکوری منتشر شد.
این اثر فاکسیمیله پنج رساله تاریخ هندوستان، جغرافیای هند، تاریخ پرتغال، جزایر بریتانیا، مجموعه قوانین مصوّبه دولت انگلیس در هندوستان است که در اوائل سده چهاردهم کتابت شده.
کثرت و تنوع میراث گرانسنگ اسلامی که در حوزه تمدنی ایران و هند پدید آمده بر هیچ‌کس پوشیده نیست.
لذا لزوم انتشار و مطالعه بر این پیکره هزاران جان نیز امری بدیهی به نظر می‌رسد، اما همچنان دغدغه‌ها برای نجات نسخه‌های خطی و معرفی آنها چندان پررنگ نیست.
به منظور برگزاری همایش بین‌المللی میراث مشترک ایران و هند و برای مجموعه گنجینه‌های خطی، چهار ده جلد کتاب انتخاب شد که همگی در کتابخانه فرهنگ اصفهان (ابن‌مسکویه) نگهداری می‌شوند. تمام این مجموعه در سال ۱۳۸۴ توسط گروه فنی مجمع ذخائر اسلامی قم عکسبرداری دیجیتال و سپس بخش فهرست نشده آن در قالب سه مجلد جداگانه به چاپ رسید. اکثر نسخه‌های انتخاب شده در عصر مسعود میرزا ظل‌السلطان فرزند ارشد ناصرالدین شاه قاجار از روی روزنامه‌های منتشر شده در هندوستان ترجمه شده است.
کلیه این ترجمه‌ها همراه با کتابهای نفیس دیگر، به کتابخانه صارم‌الدوله فرزند ظل السلطان منتقل شده و اکنون بخشی از نسخه‌های خطی کتابخانه فرهنگ (ابن مسکویه) را به خود اختصاص داده که البته علاوه بر شماره عمومی به مجموعه صارم الدوله مشهور است.
ترجمه این روزنامجات و دیگر کتابهای مجموعه، بیشتر بین سال‌های ۱۳۰۱ تا ۱۳۰۲ قمری بوده و نشان از اهتمام ویژه ظل‌السلطان در اطلاع یافتن از اوضاع سیاسی و وضعیت فرهنگی کشورهای دیگر بوده است. محوریت هند در این انتخاب نیز حاکی از اهمیت و سرعت نشر اخبار در آن کشور بدان هنگام بوده است.
این ترجمه‌ها حاوی نکات بسیار مهمی است، و چون عمدتاً به خط زیبا به رشته تحریر در آمده، مناسب بود به همین حلّه و زیور نیز چاپ شود.
از مجموعه کتابهای انتخاب شده می‌توان به ترجمه جغرافیای هند، ترجمه روزنامجات هندوستان، ترجمه احوال روس و افغانستان و هندوستان، ترجمه تاریخ و جغرافیای هندوستان، پرتغال و جزایر بریتانیا، ترجمه تاریخ هندوستان اشاره کرد.
کتاب در دست، شامل پنج رساله تاریخ هندوستان، جغرافیای هند، تاریخ پرتغال، جزایر بریتانیا، مجموعه قوانین مصوّبه دولت انگلیس در هندوستان است که در اوائل سده چهاردهم کتابت شده است.
این کتاب نسخه برگردانی از نسخه شماره ۹۰۳ کتابخانه صارم‌الدوله اصفهان است که همزمان با اولین همایش بین‌المللی میراث مشترک ایران و هند در قم منتشر شده است.
ترجمه تاریخ و جغرافیای هندوستان، پرتغال و جزایر بریتانیا به کوشش سید صادق حسینی اشکوری در ۸۱۵ صفحه از سوی مجمع ذخائر اسلامی: مؤسسه تاریخ علم و فرهنگ در سال ۹۲ منتشر شده است.
منبع: بساتین