میراث مکتوب- رایزنی فرهنگی ایران در ایتالیا در راستای فعالیت‌های انتشاراتی خود برای نخستین بار مجموعه‌ای از ضرب‌المثل‌های فارسی انتخابی برگرفته از کتاب امثال و حکم استاد علی اکبر دهخدا را به همراه معادل ایتالیایی آن در قالب طرح ترجمه از فارسی به سایر زبان‌ها (TOP) ترجمه و وارد بازار نشر کرد.
معرفی ادبیات ایران اسلامی از عمده ترین فعالیت‌های رایزنی فرهنگی ایران در ایتالیا به شمار می‌رود. همچنین برگزاری 58 دوره آموزش زبان فارسی در ایتالیا و موفقیت چشمگیر آن در جذب مخاطب ایتالیایی به خوبی بیانگر عملکرد خوب این نمایندگی در سنوات گذشته است.
حمایت از ترجمه و چاپ ادبیات کلاسیک و معاصر ایرانی در فعالیت‌های این نمایندگی تثبیت شده و همه ساله حداقل یک اثر ادبیات کلاسیک و یا معاصر ایرانی که در ایتالیا ترجمه و چاپ می‌شود، مورد حمایت رایزنی قرار می‌گیرد.
در کارنامه درخشان فعالیت‌های انتشاراتی رایزنی فرهنگی کشورمان از حمایت از ترجمه و چاپ ادبیات کلاسیک مانند فردوسی، حافظ و شمس تبریزی گرفته تا ادبیات معاصر مانند اشعار دکتر شفیعی کدکنی و ادبیات تخصصی مانند ادبیات کودک و نوجوان و دفاع مقدس ثبت شده که در دسترس خواننده ایتالیایی قرار دارد.
در کشور ایتالیا به موضوع ادبیات عامیانه و فولکلوریک ایران، کمتر پرداخته شده و فعالیت کمتری نسبت به دیگر ژانرهای ادبیات صورت گرفته و جای خالی این نوع از ادبیات کشورمان در ایتالیا همواره احساس می‌شد.
جمع آوری 100 ضرب‌المثل فارسی توسط دانشجویان رایزنی فرهنگی ایران در ایتالیا
موضوع ترجمه ضرب‌المثل‌های فارسی به همراه داستان آن و تطبیق آن با ضرب‌المثل‌های فارسی از جمله طرحهایی بود که از مدت‌ها پیش در برنامه انتشاراتی رایزنی گنجانیده شده بود و به دانشجویان مقطع پیشرفته کلاس زبان فارسی این نمایندگی پیشنهاد شد.
مراحل تحقیقی و جمع آوری تعداد 100 ضرب‌المثل فارسی به همراه داستان‌های آنها و مطابقت آن با کتاب امثال و حکم استاد دهخدا توسط دانشجویان دوره آموزش زبان فارسی رایزنی در نهایت بعد از بیش از یکسال کار و تلاش بی وقفه در بهار امسال به پایان رسید.
در مسیر جمع آوری و تحقیقی این طرح، نظر اساتید برجسته زبان فارسی و ایران شناس مانند پیستوزو استاد زبان فارسی دانشگاه بلونیا ، آدریانو روسی، ایران‌شناس و رییس انجمن بین‌المللی مطالعات مدیترانه و شرق و پروفسور مورگانتی، استاد مردم‌شناسی و تاریخ ادیان دانشگاه سن مارینو نیز جویا شده و در کتاب اعمال شد.
مراحل ویراستاری و آماده‌سازی کتاب از دیگر مراحلی بود که به یاری خداوند در تابستان سال جاری به اتمام رسید و در نهایت این کتاب با مشارکت یکی از معتبرترین ناشران ایتالیایی که سابقه همکاری چند ساله با رایزنی دارد با عنوان «حکمت ضرب‌المثل‌های فارسی؛ پلی بین فرهنگ‌ها» به زیور طبع آراسته و وارد بازار نشر ایتالیا شد.
محمد تقی امینی رایزن فرهنگی کشورمان و نماینده بنیاد سعدی در ایتالیا در مقدمه کتاب، ضرب‌المثل‌ها و گفته‌های عامیانه تجلی گاه خرد و روح مردم هر کشور می‌داند و دانستن آنها را به منزله وسیله‌ای مطمئن می‌داند که نه تنها به شناخت عمیق تر زبان، بلکه به درک طرز فکر و منش مردم آن کشور کمک می‌کند.
رایزن فرهنگی کشورمان در مقدمه خود اینگونه می‌نویسد: «مقایسه ضرب‌المثل‌ها و گفته‌های اقوام مختلف نشان می‌دهد که ضرب‌المثل‌ها منعکس کننده تجربه غنی تاریخی مردم، ایده‌های مربوط به کار، زندگی و فرهنگ آنها هستند. استفاده صحیح و مناسب از ضرب‌المثل‌ها، به گفتار، اصالت و بیان خاصی می‌بخشد. ضرب‌المثل جالب‌ترین ژانر فولکلور مورد مطالعه زبان‌شناسان است اما همچنان از بسیاری جهات نامفهوم و پیچیده باقی مانده است.
بخشی از ضرب‌المثل‌ها عامیانه، منعکس کننده تصویر معنوی مردم، آرزوها و آرمان‌ها، قضاوت در مورد جنبه‌های مختلف زندگی است. هر چیزی که مورد قبول اکثریت مردم نباشد، در افکار و احساسات آنها ریشه نمی‌گیرد و حذف می‌شود. ضرب‌المثل، فقط در گفتار زندگی می‌کند و در آن معنای خاص خود را به دست می‌آورد. این بیان اندیشه‌ای است که مردم طی قرن‌ها تجربه به آن رسیده‌اند و همواره در بسیاری موارد آموزنده و مفید است.
ضرب‌المثل‌ها نماینده اخلاق افراد جامعه است و ما را به کردار پسندیده ،پندار نیک و گفتار نیک رهنمون می‌کند. در این رهگذر می‌توان بگوییم که ضرب‌المثل‌ها آیینه تمام نمای فرهنگ و تمدن جامعه بشری است. کارکرد فرهنگی ضرب‌المثل‌ها به دلیل وجود اشیاء فرهنگی در آنهاست، یعنی اطلاعات ذهنی که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود و در نهایت، متذکر می‌شویم که ضرب‌المثل‌ها به عنوان وسیله‌ای است برای شکل گیری بیرونی و تحقق اندیشه و بخشی جدایی‌ناپذیر از سیستم زبان و گفتار که کارکرد مخصوص به خود را دارد.»
بخش دوم کتاب به معرفی استاد علی اکبر دهخدا به صورت جامع و مشروح به عنوان یکی از مهم‌ترین چهره‌های فرهنگ و ادب فارسی امروز اختصاص یافت که برای خواننده ایتالیایی تلاش‌های این استاد گرانقدر را در معرفی فرهنگ و زبان و ادبیات فارسی با تألیف کتاب‌های ماندگاری چون «لغت‌نامه‌ی دهخدا» و «امثال و حکم» تشریح می‌کند.
کتاب حاضر در قطع وزیری حاوی 145 صفحه در بازار نشر ایتالیا توزیع شده و در کتاب‌فروشی‌های معتبر این کشور موجود است.
منبع: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی