میراث مکتوب- گفتار نخست: «پیش از آن‌که این در برای همیشه بسته شود» پیش از آنکه این در برای همیشه بسته شود و جهانِ ما پشتِ درِ نیستی و نسیان ...

در شاهنامه افکار عمومی، نزد هر سطحی از حاکمیت و وابسته ‌به هریک از سه نهاد قدرت، آشکارا واجد اهمیت است.

کیخسرو واپسین شخصیت مهم اساطیری اوستا و شاهنامه است و در شاهنامه در قالب الگوی شاه ـ پیامبر از همه شهریاران نیکو خصلت اساطیری ایران ممتاز می‌شود.

”تاریخ ملى“ ایران به صورتى که در شاهنامه و تواریخ اسلامى مثل طبرى و ثعالبى دیده مى شود، از تاریخ پادشاهان ماد و هخامنشى خالى است.

از دیدگاه فردوسی، دانش از زمرۀ ارجمندترین ارزش‌‌ها و دانش جویی و دانش‌آموزی، از جملۀ شایسته‌ترین کارها محسوب می‌شود.

کتاب «رویکردهای تاریخ‌نگارانه فردوسی به تاریخ ساسانیان» که توسط پریسا بهادرپور به نگارش در آمده، از دوران خسرو انوشیروان تا یزدگرد سوم را شامل می‌شود.

«زن در شاهنامه» عنوان کتاب «جلال خالقی مطلق» است که با ترجمۀ مریم رضایی از زبان آلمانی به فارسی چاپ و منتشر شده است.

در بین سخن‌سرایان ایران زمین کمتر سخنوری را می‌توان یافت که به اندازه فردوسی برای «خرد» و «خردمند» ارزش و منزلت قائل شده باشد.

شاهنامه، با وجود همه آنچه در قلمرو افسانه و اسطوره بر زبان آورده، «خردنامه» است؛ «اخلاق‌نامه» است؛ «شجاعت‌نامه» است؛ «نیک‌نامه» و نیکی‌نامه است؛ «شناسنامه» است.

مصطفی ملکیان، در مراسم رونمایی از کتاب یادنامه فردوسی به کوشش علی دهباشی، سه گونه مواجهه ایرانیان با آثار ادبی گذشته را مورد ارزیابی قرار داده است.