خصوصیت بارز صوفیان اندیشۀ تکاملی آنان است و عشق را تنها وسیله‌ای می‌دانند که بدان سیر به مراتب بالا میسر می‌شود.

عشق به تعبیر «حافظ» آن گوهر ذیقیمتی است که تمامی اجزا عالم، هستی خود را مدیون او هستند و طفیل هستی عشق می‌باشند.

از جمله نشانه‌های گرانسنگی میراث ادب و زبان فارسی و جهان‌شمولی آن، اهتمام به ترجمه و نشر متون آن به زبان‌های دیگر و بیش از همه زبان انگلیسی به عنوان زبانی جهان‌شمول است

منظومهٔ سام‌نامه حماسه‌ای عاشقانه است که بر محور عشق سام، جهان پهلوان ایرانی، به پریدخت، دختر فغفور چین، شکل گرفته است. این اثر به خاطر آمیختگی با همای و همایون تاکنون به اشتباه به خواجوی کرمانی نسبت داده شده بود؛ اما مصحّح در مقدّمه ثابت کرده است که سام‌نامه از او نیست