از آنجا که سعدی شاعر واقع بینی است، به رغم صلح دوستی و آشتی طلبی پیوسته‌اش، می داند که خواهی نخواهی جنگ در می گیرد، پس در این صورت لازم است اخلاق و آدابی برای آن تدوین کرد.

سعدی با آنکه عاشق زیبایی و هنر و صلح و دوستی است، ولی چون از خلق و خوی آدمی نیک آگاه است و با زیاده‌خواهی و سلطه‌جویی قدرتمندان آشناست، به موضوع جنگ نیز می‌پردازد و از ضرورت داشتن نیروی نظامیِ کارآزموده و مصاف‌دیده غفلت نمی‌ورزد.