میراث مکتوب – اگرچه در وضع کنونی پژوهش، ارائۀ چشم اندازی کلی و دقیق دربارۀ نشانه گذاری در نسخه های به خط عربی، هنوز ممکن نشده است و امکان مطالعۀ اصولی دربارۀ کاربردهای گوناگون آنها نیز وجود ندارد.
با این همه، در این مقاله، می کوشیم تا با تکیه بر اسناد بررسی شده، به برخی نکات کلی اشاره کنیم. یادآوری کنیم که نشانه های مرتبط با خط عربی (نشانه های درست خوانی مصوت ها، اعراب گذاری قرائت های مختلف قرآنی ) مد نظر ما نیست، بلکه در مقوله های دیگری همچون فواصل (نشانه های جداسازی) آیه ها نه احادیث یا تقریرات می پردازیم که در صفحه های بعد خواهد آمد. در ضمن نشانه های عروضی و خطابه ای را نیز کنار گذاشته و به نشانه های نو متون بسنده کرده ایم.
حد فاصل میان گفتارهای مستقل، مرز میان مجموعه عبارت های مرتبط اند. این حد فاصل ها، تاکنون رسمیت نیافته یا نهادینه نشده اند و بیشتر بیانگر یک روش اند تا یک نظام.
متن کامل این مقاله نوشتۀ مصطفی جواهری به ترجمۀ محمدحسین مرعشی که در دفتر چهارم اوراق عتیق منتشر شده است اینجا بخوانید.
یادآور می شود دفتر چهارم اوراق عتیق به اهتمام سید محمدحسین حکیم از سوی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشر شده است.