میراث مکتوب- محمد رسولی استاد دانشگاه و دبیر سی و دومین نشست تخصصی شاهنامه پژوهی گفت: از توجه به برخی ابیات شاهنامه، به خوبی مشخص میشود که منوچهر شاه دیدگاه حقوق بشری کامل داشته، و نخستین کسی است که اعلام کرده همه انسانها برابرند و برای همه افراد جامعه، حتی بیگانگان حقوق انسانی کامل و یکسانی قائل بوده است.
وی با اشاره به برگزاری این نشست ماهانه با حضور شاهنامه پژوهان و شاهنامه خوانان در خانه اندیشمندان علوم انسانی، گفت: در این جلسه آغاز کار پادشاهی منوچهر شاه در شاهنامه بررسی و برای نخستین بار کشف مسائل مهم و تازه ای از شاهنامه ارائه شد.
این شاهنامه پژوه در ادامه گفت: باید منوچهر را نخستین واضع منشور حقوق بشر در جهان دانست. از توجه به برخی ابیات شاهنامه، به خوبی مشخص میشود منوچهر شاه که از نوادگان فریدون شاه بود، دیدگاه حقوق بشری کامل داشته، و نخستین کسی است که اعلام کرده همه انسانها برابر میباشند و برای همه افراد جامعه، حتی بیگانگانی که به نحوی داخل جامعه ایرانی بودند، (برای مثال اسرای جنگی و پناهندگان) حقوق انسانی کامل و یکسانی قائل بوده است.
رسولی گفت: منوچهر شاه در همان آغاز کار، جهان بینی خود را که در واقع جهان بینی انسان دوستانه ایرانیان است اعلام میکند و این دیدگاه در قالب ابیات شاهنامه به ما رسیده است:
چنین داد پاسخ: که من کام خویش
به خاک افکنم، بر کشم نام خویش
هر آن چیز کان، نز ره ایزدی است،
از اهریمنی، گر ز دست بدی است،
سراسر ز دیدار من، دور باد
بدی را، تن دیو رنجور باد
خردمند باشید و پاکیزه دین
از آفت همه پاک و بیرون ز کین
وی در پایان گفت: به طور قطع و مسلم نخستین منشور حقوق بشر توسط ایرانیان و در زمان منوچهر صادر شده است و این افتخار بزرگی برای ایرانیان است که در حدود پنج هزار سال پیش، چنین منشوری صادر گشته است. البته تفصیل این موضوع مهم در دو کتاب «مکتب ایرانی» و «مبانی حقوق عمومی در ایران کهن» آورده شده که علاقمندان میتوانند به طور کامل مطالعه کنند. قطعاً مطرح شدن این مطالب، نشانگر آن است که محتوای شاهنامه روایت تاریخ است، گرچه ممکن است چگونگی برخی مسائل بر ما معلوم نباشد، اما در تاریخی بودن محتویات شاهنامه هیچ تردیدی نیست.
منبع: مهر