میراث مکتوب – سلسلهٔ صفویه یکى از حکومتهاى ایران پس از اسلام است که شاه اسماعیل صفوى در سال ۹۰۷ ه. ق آن را پایهگذارى کرد. در این زمان به دنبال فروپاشى حکومت ایلخانان و تیموریان، کشور دورهاى از هرج و مرج سیاسی و اجتماعى را تجربه مىکرد که با اقدامات شاه اسماعیل و شاه تهماسب و سرانجام شاه عباس اول، دولت متمرکز نیرومندى در حول رسمیت مذهب شیعه پدید آمد. دوران حکومت صفوى در ایران با فراز و نشیبهاى زیادى روبرو بود. با ایجاد آرامش و ثبات نسبى در سال هاى میانى حکومت صفوى، به ویژه دوران شاه عباس و جانشینان وى که از دستاوردهاى شاه عباس برخوردار بودند، یک رونق علمى و ادبى در ایران ایجاد شد و این رونق و شکوفایى در جنبه هاى مختلف از جمله ادبیات، شعر، نقاشى، معمارى، فلسفه و تاریخ، نمایان شد. یکى از جلوههاى فکرى حیات فرهنگى ایران در این دوره تاریخ بود که رونق و نمود شایانى در دوره صفویه پیدا کرد. فرمانروایان صفوى به دلایل مختلف از جمله ثبت وقایع روزگار فرمانروایی شان، کسب مشروعیت سیاسى و دینى از طریق روایت و باز نویسى تاریخ، از آن حمایت کردند؛ بنابراین در دوران فرمانروایى صفویان، کتب تاریخى ارزندهاى در ایران تألیف شد و آن دوران را به یکى از ادوار شکوفایى تاریخنگارى ایران تبدیل گشت.
هدف پژوهش حاضر، معرفى یکى از آثار وقایعنگارانه دورهٔ صفوى است که تلاش مىشود علاوه بر شناسایى اثر و بررسى عصر زمانى آن که رسم معهود در این زمینه است، به بررسى جنبه ه اى اندیشه تاریخ نگارى نویسنده و شناسایى فضاى سیاسى، اجتماعى، فرهنگى زمانه وى و روندهاى اساسى مذهبى و دینى آن دوره نیز پرداخته شود و تأثیر فاکتورهاى مزبور بر نویسنده و اثر وى نمایانده شود؛سپس به بیان دیدگاه هاى تاریخ نویسانه وى پرداخته و اندیشه تاریخ نگارى و منظومه فکرى و سبک نگارش ادبى و تاریخى وى رابیان مىکنیم.
متن کامل مقاله «خوانشى از نسخهٔ خطی تاریخ عجم به سیاق (سیاق التواریخ)» نوشته على احمد الیاسى و انور خالندى که در شماره ۱۸ پیام بهارستان منتشر شده است با کلیک بر روی گزینه دریافت فایل مطالعه کنید.