میراث مکتوب – احوالِ دلِ گداخته گزیدهٔ مکتوبات مولانا است که به انتخاب و توضیح دکتر غلامعلی حداد عادل به تازگی از سوی انتشارات سخن به چاپ رسیده است.
کتاب هایی که بر وفق سنت نثر فارسی دری قدیم خراسان در آناطولی تألیف شده در تاریخ ادب فارسی در محدوده ایران امروز چندان معروف نشده و رواج نیافته است. تنها در چند دهۀ اخیر است که این آثار از روی نسخه های خطی موجود در کتابخانه های ترکیه تصحیح شده و به چاپ رسیده و در دسترس همگان قرار گرفته است. آثار منثور مولانا از جملۀ این کتاب هاست که در ایران تا این اواخر ناشناخته و مهجور بوده است و، در این میان، «مکتوبات» از دو اثر دیگر او، فیه ما فیه و مجالس سبعه، ناشناخته تر مانده است. این ناشناخته بودن آثار منثور مولانا چند علت دارد. یکی اینکه شهرت مولانا در شعر و شاعری با مثنوی و دیوان کبیر او به حدی بوده است که بحق جایی برای «مولوی نویسنده» در قیاس با «مولوی شاعر» باقی نمی گذاشته است. دیگر اینکه صوفیه ای که وارث این کتاب ها بوده اند «مولویۀ» آناطولی بوده اند که بیشتر در آن خطۀ قدیم بوده اند و نسخه های این آثار دست به دست در میان آنان می گشته و به سایر بلاد کمتر منتقل می شده است.
این کتاب در سه فصل تنظیم شده است که نظم ساختاری و مضمون نامه ها، فواید زبانی و ادبی نامه ها و فواید اجتماعی نامه ها عناوینی است که در این کتاب به طور مفصل به آن پرداخته شده است.
دکتر حدادعادل در این اثر از مجموع یکصد و پنجاه نامه گزیده شصت و پنج نامه را در پایان و در بخش گزیده نامه ها برای خوانندگان آورده است. در بیان معانی لغات، از میان چندین معنا، تنها آن وجه را برگزیده که با معنای مورد نظر مولانا در متن انطباق داشته یا به آن نزدیک بوده است.
دکتر حدادعادل در بخشی از این کتاب درباره تدوین این مکتوبات می گوید: آشنایی جدی راقم این سطور با کتاب مکتوبات مولانا جلال الدین رومی به سال ۱۳۷۱ برمی گردد که سال انتشار این کتاب به تصحیح آقای توفیق سبحانی توسط مرکز نشر دانشگاهی است. مقالۀ استاد احمد سمیعی گیلانی در مجلهٔ نشر دانش (سال سیزدهم، شمارۀ دوم، بهمن و اسفند ۱۳۷۱) انگیزه‌ای برای مطالعۀ کامل آن کتاب بود. مکتوبات را نمونۀ درخشان آن نثری یافتم که در همان زمان که، در ایران، دلپذیری و سادگی خود را از دست داده بود، در قونیه، به برکت حضور مولانا حفظ شده بود. بعضی از این نامه ها را بارها و بارها خواندم. انس با مکتوبات سبب شد طی بیست گذشته پنج مقاله دربارۀ آن بنویسم که چهارمقاله از آن پنج، پیش از این به چاپ رسیده است. مشخصات این مقالات از این قرار است:
۱ – «ارزش ادبی مکتوبات مولانا»، نامه فرهنگستان، سال پنجم، شمارۀ سوم (فرودین ۱۳۸۱): ص ۵ – ۲۶
۲ – «چهرهٔ مولانا در آلبوم شخصی مکتوبات او»، نامۀ فرهنگستان، سال پنجم، شمارۀ سوم (فروردین ۱۳۸۱): ص ۱۸۷ – ۱۹۸
۳ – «دسته گلی از گلستان مکتوبات مولانا» در جشن نامۀ استاد عبدالمحمد آیتی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۳۸۸ ، ۱۳۸۸ ، ص ۱۱۱ – ۱۲۱
چاپ اول احوالِ دلِ گداخته به انتخاب، مقدمه و توضیحات غلامعلی حداد عادل ، شمارگان ۲۲۰۰ نسخه ، در ۳۸۱ صفحه به بهای ۱۵۰۰۰۰ ریال منتشر شده است.معرفی کتاب از سیده معصومه کلانکی
کتاب هایی که بر وفق سنت نثر فارسی دری قدیم خراسان در آناطولی تألیف شده در تاریخ ادب فارسی در محدوده ایران امروز چندان معروف نشده و رواج نیافته است. تنها در چند دهۀ اخیر است که این آثار از روی نسخه های خطی موجود در کتابخانه های ترکیه تصحیح شده و به چاپ رسیده و در دسترس همگان قرار گرفته است. آثار منثور مولانا از جملۀ این کتاب هاست که در ایران تا این اواخر ناشناخته و مهجور بوده است و، در این میان، «مکتوبات» از دو اثر دیگر او، فیه ما فیه و مجالس سبعه، ناشناخته تر مانده است. این ناشناخته بودن آثار منثور مولانا چند علت دارد. یکی اینکه شهرت مولانا در شعر و شاعری با مثنوی و دیوان کبیر او به حدی بوده است که بحق جایی برای «مولوی نویسنده» در قیاس با «مولوی شاعر» باقی نمی گذاشته است. دیگر اینکه صوفیه ای که وارث این کتاب ها بوده اند «مولویۀ» آناطولی بوده اند که بیشتر در آن خطۀ قدیم بوده اند و نسخه های این آثار دست به دست در میان آنان می گشته و به سایر بلاد کمتر منتقل می شده است.
این کتاب در سه فصل تنظیم شده است که نظم ساختاری و مضمون نامه ها، فواید زبانی و ادبی نامه ها و فواید اجتماعی نامه ها عناوینی است که در این کتاب به طور مفصل به آن پرداخته شده است.
دکتر حدادعادل در این اثر از مجموع یکصد و پنجاه نامه گزیده شصت و پنج نامه را در پایان و در بخش گزیده نامه ها برای خوانندگان آورده است. در بیان معانی لغات، از میان چندین معنا، تنها آن وجه را برگزیده که با معنای مورد نظر مولانا در متن انطباق داشته یا به آن نزدیک بوده است.
دکتر حدادعادل در بخشی از این کتاب درباره تدوین این مکتوبات می گوید: آشنایی جدی راقم این سطور با کتاب مکتوبات مولانا جلال الدین رومی به سال ۱۳۷۱ برمی گردد که سال انتشار این کتاب به تصحیح آقای توفیق سبحانی توسط مرکز نشر دانشگاهی است. مقالۀ استاد احمد سمیعی گیلانی در مجلهٔ نشر دانش (سال سیزدهم، شمارۀ دوم، بهمن و اسفند ۱۳۷۱) انگیزه‌ای برای مطالعۀ کامل آن کتاب بود. مکتوبات را نمونۀ درخشان آن نثری یافتم که در همان زمان که، در ایران، دلپذیری و سادگی خود را از دست داده بود، در قونیه، به برکت حضور مولانا حفظ شده بود. بعضی از این نامه ها را بارها و بارها خواندم. انس با مکتوبات سبب شد طی بیست گذشته پنج مقاله دربارۀ آن بنویسم که چهارمقاله از آن پنج، پیش از این به چاپ رسیده است. مشخصات این مقالات از این قرار است:
۱ – «ارزش ادبی مکتوبات مولانا»، نامه فرهنگستان، سال پنجم، شمارۀ سوم (فرودین ۱۳۸۱): ص ۵ – ۲۶
۲ – «چهرهٔ مولانا در آلبوم شخصی مکتوبات او»، نامۀ فرهنگستان، سال پنجم، شمارۀ سوم (فروردین ۱۳۸۱): ص ۱۸۷ – ۱۹۸
۳ – «دسته گلی از گلستان مکتوبات مولانا» در جشن نامۀ استاد عبدالمحمد آیتی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۳۸۸ ، ۱۳۸۸ ، ص ۱۱۱ – ۱۲۱
چاپ اول احوالِ دلِ گداخته به انتخاب، مقدمه و توضیحات غلامعلی حداد عادل ، شمارگان ۲۲۰۰ نسخه ، در ۳۸۱ صفحه به بهای ۱۵۰۰۰۰ ریال منتشر شده است.معرفی کتاب از سیده معصومه کلانکی
احمد سمیعی (گیلانی)احوال دلِ گداختهِ مولاناارزش ادبی مکتوبات مولاناانتشارات سخنتوفیق سبحانیچهرهٔ مولانا در آلبوم شخصی مکتوبات اودسته گلی از گلستان مکتوبات مولانادفتر چهارم و ششم مثنوی معنوی با مقدمه دکتر توفیق سبحانیعبدالمحمد آیتیغلامعلی حداد عادلفرهنگستان زبان و ادب فارسیگزیدهٔ مکتوبات مولانامثنوی مولانامجلهٔ نشر دانشمرکز نشر دانشگاهیمولانانامه فرهنگستان