نویسنده این اثر سید حسین بن روحالله حسینی طبسی است که از خفقان فکری صفویان کوچیده و به هند رفته و در دربار ابراهیم قطبشاه عزت و احترام یافته و جزء عوامل شکارخانه سلطانی شده و به دستور او این کتاب را به سال ۹۷۴ قمری نگاشته است. طبسی علاوه بر این کتاب دو اثر دیگر به نامهای مرغوب القلوب و ذخیره الجنه نیز دارد.
صیدیه منبع ارزشمندی است که در احکام شکار و صید و کشتار حیوانات و مؤلف آن را به دستور سلطان ابراهیم قطبشاه براساس احکام شیعی با عنایت به فناوری چهار مذهب اهل سنت (حنفی، حنبلی، مالکی و شافعی) نوشته و در دو قسمت است که هر کدام نیمی از کتاب را در برگرفتهاند:
قسمت اول- درباره آداب و شرایط شکار و حلیت و حرمت جانوران
قسمت دوم- جانورشناسی
در تصحیح از دو نسخه خطی استفاده شده است:
۱- نسخه خطی شماره ۱۶۴۴ کتابخانه ملی ملک. نسخهای است بسیار خوشخط و صحیح که در ۲۵۳ صفحه است. از اول کامل است و در آخر یک صفحه ناقص است و هر صفحه چهارده سطر دارد. همچنین بین برگ ۲۳۷ و ۲۳۸ یک برگ افتادگی دارد.
۲-نسخه خطی شماره ۶۲۱ کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی که مجموعه است و این رساله پنجمین رساله آن مجموعه میباشد. در هر صفحه سه ستون نوزده سطری دارد و کل کتاب در پنجاه صفحه است. از اول و آخر کامل است.
نام این کتاب در کتابشناسیها به اشکال گوناگونی آمده است: صید و ذباحه، صیدیه، رساله در صید، صید و ذبائح، رساله صدریه. موضوع این کتاب هم در فهرست نسخههای خطی کتابخانه ملی ملک «فقهی» و در فهرست نسخههای خطی فارسی و فهرستواره نسخههای خطی فارسی«طبیعیات» آتمده است.
فهرست مطالب کتاب:
مقدمه در بیان تحقیق لفظ و معنی کلمه صید و اثبات جواز و اباحث آن
فصل اول- در تحقیق لفظ و معنی کلمه صید
فصل دوم- در بیان دلایل اباحت و جواز اصطیاد
باب اول- در بیان شروط صیاد و ذابح
باب دویم- در بیان آلت اصطیاد و ذبح
باب سیوم- در ذکر تسمیه و کیفیت گفتن آن و ذکر آن که واجب است یا مستحب
باب چهارم- در ذکر حیوانات و طیوری که بدان شکار میکنند و شرایط معلم ساختن ایشان و احکام آن
باب پنجم- در ذکر صید کردن به تیر و شمشیر و نیزه و باقی آلات تیز جراحت کننده
باب ششم- در ذکر صید کردن ماهی و طریق تزکیه آن و آن که کدام جنس از ماهی حرام است و کدام حلال
باب هفتم- در بیان آنکه صید و شکاری به چه نوع ملک صیاد میگردد.
باب هشتم- در بیان مسائل ذبح و نحر کردن حیوانات و طیور
باب نهم- در بیان حلیت و حرمت حیوانات و طیور
باب دهم- در احکام سؤر و عرق و لعاب دهن حیوانات
خاتمه- در بیان اسامی و احکام حلیت و حرمت و کراهت حیوانات و طیور و حشرات و بعضی از خواص و غرائب حکایات
نمایه
صیدیه نگاشته سید حسن بن روح الله حسینی طبسی متخلص به لسان و صدرجهان با تصحیح میرهاشم محدث در ۳۰۶ صفحه از مجموعه دوا و درمان در روزگاران کهن منتشر شده است.
این کتاب را انتشارات سفیراردهال در سال جاری منتشر کرده است.