میراث مکتوب- همزمان با روز جهانی زبان مادری، دپارتمان زبان فارسی دانشگاه دهلی با مشارکت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهلی‌نو سمینار دو روزهای با عنوان «ادبیات ملفوظ، یک منبع مهم آموزه‌های عرفانی اطلاعات تاریخی، فرهنگی و ادبی هند» در محل سالن اجتماعات این دپارتمان برگزار کرد.
راجندر کومار، رئیس دپارتمان زبان فارسی دانشگاه دهلی در سخنانی در این نشست، اظهار کرد: ادبیات ملفوظ که شامل سخنان عرفا و مشایخ صوفیه که توسط مریدان و خلفای آن جمع آوری و به صورت مکتوب درآمده است، بخش قابل توجه و مهمی از میراث ادبی فارسی در شبه قاره هند بشمار می‌رود.
وی افزود: این نوع ادبیات عرفانی به جهت بازتاب‌های تاریخی و فرهنگی آن در تاریخ نگاری دوره اسلامی هند منابع ارزشمندی هستند.
رئیس دپارتمان زبان فارسی با اشاره به فعالیت‌های این مرکز در دوران شیوع ویروس کرونا گفت: طرح ایجاد مرکز مطالعات ایران در دانشگاه دهلی به شورای عالی این دانشگاه ارسال شده و به زودی این مرکز پس از تصویب آن، راه‌اندازی خواهد شد.
وی ضمن قدردانی از همکاری‌های رایزنی فرهنگی ایران در دهلی‌نو و تلاش جهت برقراری و توسعه ارتباطات دانشگاه‌های ایران و هند خاطرنشان کرد: در نظر داریم دانشجویان مرکز مطالعات ایران با شرکت در دوره‌های آموزشی با تاریخ، فرهنگ، تحولات اجتماعی ـ سیاسی ایران امروز، روابط ایران و هند و سایر مباحث مربوط به ایران آشنا شوند.
خانم نجمه رحمانی نیز در سخنانی، با اشاره به روز جهانی زبان مادری به پیوستگی‌های زبان فارسی و اردو اشاره کرد و گفت: زبان فارسی هم به جهت اینکه مادر زبان اردو به شمار می‌رود و هم به دلیل اینکه طی قرون گذشته زبان رایج در هند محسوب می‌شده است باید از آن به زبان مادری هند نیز یاد کرد و در حفاظت و صیانت از آن به دلیل بار معنوی و اخلاقی موجود در آن و سودمندی‌های آن به ویژه برای نسل جدید کوشید.
زبان فارسی؛ موضوع نخستین نشست مشترک دانشگاه‌های ایران و هند
در ادامه این نشست، محمدعلی ربانی، رایزن فرهنگی کشورمان در دهلی‌نو با اشاره به اهمیت ادبیات ملفوظ درسنت ادبی مربوط به زبان فارسی در هند بیان کرد: هر چند به دلیل بسترها و فرصت‌های ظهور و رشد تصوف در هند ادبیات ملفوظ در هند بیش از ایران توسعه و گسترش یافته و امروزه خاستگاه ادبیات ملفوظ به عنوان مهمترین ژانر ادبیات عرفانی را هند می‌دانند ولی تاریخ شفاهی و گذر از قالب شفاهی به قالب نوشتاری و تجربه نگاری یک سنت دیرینه بشری است.
وی افزود: امروزه نیز بیش از هر زمان دیگر مورد توجه مراکز پژوهشی قرار گرفته و مجموعه‌ای نظام مند و روش مند از شیوه تجربه نگاری و تاریخ نگاری محسوب می‌شود.
رایزن فرهنگی کشورمان در دهلی‌نو خاطرنشان کرد: ادبیات ملفوظ متأثر از سنت کهن سیره نویسی و نقل حدیث در اسلام بوده و منبع مهمی برای مطالعات دینی، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی به ویژه مطالعات تاریخی هند اسلامی است و این منابع را به دلیل برخورداری از ویژگی‌هایی چون مریدنگاری، واقع گرایی ناشی از تعاملات متصوفه با توده‌های مردم و انعکاس بازتاب‌های فرهنگی و اجتماعی در آن دارای ارزش و اعتبار بالایی چهت مطالعات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی خواند.
ربانی با اشاره به ظرفیتهای معنوی و اخلاقی موجود در این ادبیات ابراز امیدواری کرد تا پژوهشگران با ترجمه این منابع به زبان انگلیسی و اردو، امکان دسترسی و مطالعه بیشتر مخاطبین هندی از این منابع ارزشمند دینی تاریخی را فراهم آورند.
وی در پایان سخنانش، با استقبال از طرح راه‌اندازی مرکز مطالعات ایران در دانشگاه دهلی به نخستین نشست مشترک دانشگاه‌های ایران و هند با موضوع «زبان فارسی» که طی روزهای 17 و 18 اسفندماه با حضور نمایندگان دانشگاه‌ها در دهلی برگزار خواهد شد، ابراز امیدواری کرد این نشست بتواند مسیر توسعه همکاری‌های دانشگاهی و آموزشی ایران و هند را در حفظ و گسترش زبان فارسی و همکاری در زمینه تامین منابع و استاد دوره‌های ایرانشناسی در هند هموارتر کند.
رایزن فرهنگی کشورمان همچنین، از طرح راه‌اندازی مرکز مطالعات ایران در دانشگاه دهلی استقبال کرد و گفت: در این دو روز، برنامه‌های این سمینار بیست تن از اساتید به ارائه مقاله و سخنرانی پیرامون موضوع سمینار می‌پردازند.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی