میراث مکتوب – امسال نمایشگاه دیدنی است و شنیدن گزارش فروشها و استقبال واقعی مردم از آن هم سنجیدنی است. علی الظاهر قرار نبوده اتفاق خاصی در طراحی و مدیریت غرفه ها نسبت به سنوات قبل بیفتد. این مدل نمایشگاه کتاب با خواست مخاطب و ساخت فرهنگی کشور جور جور است. البته تغییر ذائقه و شاکله آن به خیلی چیزها بستگی دارد، من جمله باور متولیان به تغییر و نیز شناخت آنان نسبت به تبعات و لوازم آن. طبعاً افرادی که سخت به مطالعه و بعضاً به پژوهش و ترجمه و تألیف مبتلا بل معتاد هستند، انتظار دیگری از این دست نمایشگاهها دارند.
فرم گراها صورت مسأله را رونق می بخشند و متن گرا ها، محتوا را ملاک هر کاری قرار می دهند. این که به هر قیمتی نمایشگاه برپا شود، بدون این که تجارب و کاستیها و تلخیهای سال قبل در آن ملحوظ گردد، یک اقدام صوری و تبلیغاتی است. اما اگر هر سال از نظرسنجیها و تجارب گذشته بهره گرفته شود، طبعاً برپایی نمایشگاه جدی تر جلوه خواهد کرد.
در برپایی نمایشگاه، من البدو الی الآن، برای تخصیص متراژ برای مکان و انتخاب ناشر نمونه و…، بیشتر ملاک، کمیت و شمار نشر بوده، به همین دلیل به میراث مکتوب هر ساله 15 متر فضا بیشتر تعلق نگرفته است! البته اگر به جای عنوان، شمار صفحات کتاب را ملاک قرار می دادند، شاید نمدی هم برای کلاه ما دوخته می شد. با یک مثال موضوع را روشن کنم. سال 89 تذکرۀ عرفات العاشقین را در 8 مجلد با حدود 6000 صفحه منتشر کردیم، کتابی که بیش از 20 سال پژوهش آن طول کشید و قریب 10 سال آماده سازی آن برای نشر، این اثر ارزشمند، از نظر مدیران نمایشگاه، صرفاً یک عنوان حساب می شود و کتاب 32 صفحه ای یک ناشر دیگر هم یک عنوان حساب می شود، معنایش این است که یک دوره عرفات العاشقین میراث مکتوب برابر است با 187 عنوان بعضی ناشران دیگر. همچنین کتابشناسی آثار فارسی چاپ شده در شبه قاره در 4 مجلد و 3000 صفحه که حاصل 30 سال زحمت مؤلف آن است و سال گذشته منتشر شد، یک عنوان حساب می شود، که برابر است با 93 عنوان از یک ناشر دیگر. به هر روی، این مؤسسه که امسال 17 جایزه دریافت کرد (که در طول فعالیت 20 ساله اش، بی سابقه است) و نیز آثارش در خارج از کشور مورد توجه ایران شناسان و شرق شناسان است، خوشبختانه یا شوربختانه، تاکنون از فضیلت ناشر برگزیده شدن، محروم مانده است. (ایدون باد) .
یادش بخیر 10 سال پیش در روزنامه کاغذ خبر نمایشگاه بین المللی کتاب نوشتم: میراث مکتوب به دلیل این که قادر نیست سالی 20 عنوان بیشتر چاپ کند، هیچگاه برگزیده نمی شود. این مطلب تأسف دوستانی را برانگیخت و قهر قلیلی دیگر را. اما بر سبیل مزاح گاه دوستان البته در سنوات خیلی قبل، پیشاپیش اسم چند ناشر را که معمولاً برگزیده می شدند را می آوردند و اتفاقاً خوابشان تعبیر می شد و شنیده می شد پیشگویی آنان درست از آب در می آمد.
انشاالله افتتاح باغ کتاب در جنب کتابخانه ملی و فرهنگستانها در تپه های عباس آباد، سرنوشت نمایشگاه شنبه بازار سالانه کتاب را متحول کند و امید است شاهد تحولی شکوهمند و تحسین برانگیز در این زمینه باشیم.
به هر روی خوب است متولیان امر، در روش و معیار اختصاص فضا تجدید نظر کنند و مواردی را که یاد شد مورد توجه قرار دهند.
فرم گراها صورت مسأله را رونق می بخشند و متن گرا ها، محتوا را ملاک هر کاری قرار می دهند. این که به هر قیمتی نمایشگاه برپا شود، بدون این که تجارب و کاستیها و تلخیهای سال قبل در آن ملحوظ گردد، یک اقدام صوری و تبلیغاتی است. اما اگر هر سال از نظرسنجیها و تجارب گذشته بهره گرفته شود، طبعاً برپایی نمایشگاه جدی تر جلوه خواهد کرد.
در برپایی نمایشگاه، من البدو الی الآن، برای تخصیص متراژ برای مکان و انتخاب ناشر نمونه و…، بیشتر ملاک، کمیت و شمار نشر بوده، به همین دلیل به میراث مکتوب هر ساله 15 متر فضا بیشتر تعلق نگرفته است! البته اگر به جای عنوان، شمار صفحات کتاب را ملاک قرار می دادند، شاید نمدی هم برای کلاه ما دوخته می شد. با یک مثال موضوع را روشن کنم. سال 89 تذکرۀ عرفات العاشقین را در 8 مجلد با حدود 6000 صفحه منتشر کردیم، کتابی که بیش از 20 سال پژوهش آن طول کشید و قریب 10 سال آماده سازی آن برای نشر، این اثر ارزشمند، از نظر مدیران نمایشگاه، صرفاً یک عنوان حساب می شود و کتاب 32 صفحه ای یک ناشر دیگر هم یک عنوان حساب می شود، معنایش این است که یک دوره عرفات العاشقین میراث مکتوب برابر است با 187 عنوان بعضی ناشران دیگر. همچنین کتابشناسی آثار فارسی چاپ شده در شبه قاره در 4 مجلد و 3000 صفحه که حاصل 30 سال زحمت مؤلف آن است و سال گذشته منتشر شد، یک عنوان حساب می شود، که برابر است با 93 عنوان از یک ناشر دیگر. به هر روی، این مؤسسه که امسال 17 جایزه دریافت کرد (که در طول فعالیت 20 ساله اش، بی سابقه است) و نیز آثارش در خارج از کشور مورد توجه ایران شناسان و شرق شناسان است، خوشبختانه یا شوربختانه، تاکنون از فضیلت ناشر برگزیده شدن، محروم مانده است. (ایدون باد) .
یادش بخیر 10 سال پیش در روزنامه کاغذ خبر نمایشگاه بین المللی کتاب نوشتم: میراث مکتوب به دلیل این که قادر نیست سالی 20 عنوان بیشتر چاپ کند، هیچگاه برگزیده نمی شود. این مطلب تأسف دوستانی را برانگیخت و قهر قلیلی دیگر را. اما بر سبیل مزاح گاه دوستان البته در سنوات خیلی قبل، پیشاپیش اسم چند ناشر را که معمولاً برگزیده می شدند را می آوردند و اتفاقاً خوابشان تعبیر می شد و شنیده می شد پیشگویی آنان درست از آب در می آمد.
انشاالله افتتاح باغ کتاب در جنب کتابخانه ملی و فرهنگستانها در تپه های عباس آباد، سرنوشت نمایشگاه شنبه بازار سالانه کتاب را متحول کند و امید است شاهد تحولی شکوهمند و تحسین برانگیز در این زمینه باشیم.
به هر روی خوب است متولیان امر، در روش و معیار اختصاص فضا تجدید نظر کنند و مواردی را که یاد شد مورد توجه قرار دهند.