بازخوانی عرفانی هنرهای تجسمی

میراث مکتوب – جای خالی دریافت های عاطفی و معنایی در زبان تصویر امروز محسوس است و بازخوانی آموزنده های تصویری گذشتگان برای پیوستگی و تداوم فرهنگ تصویری هر جامعه یک ضرورت قلمداد می شود. مفاهیم عناصر بصری و کیفیات معنایی آن در سنت هنرهای تجسمی (ایران پس از ورود اسلام) جایگاهی مقدم تر از صورت و شکل و رابطه ای ناگسستنی و پیوند خاطری با باورها و الگوهای کهن جامعه گذشته خود داشت است.
نگرش درونی و وابسته به این معیارهای سنتی در تفسیر و تجسم پیرامون هنرمند ایرانی ، معنای واژه «دیدن» را از تعاریف کلاسیک به تعریفی کیفی و والانمود (intuition) ّبدل ساخته و معنای این واژه را تکمیل کرده است .
این کتاب به بررسی چگونگی نگاه هنرمند ایرانی در تجسم بخشی پیرامون خود می پردازد ؛ نمونه های تصویری و نقل شده از کتب عرفانی در متن حاضر و تطابق آن با عناصر و کیفیات بصری حکایت از آگاهی هنرمند ایرانی در عرصه شناخت باطنی اجزا و ویژگی های تصویر دارد : نقطه نماینده وحدانیت ، خط نماد عقل کل (طرح آفرینش) ، اشکال به مثابه پدیده های کائنات ، رنگ تطبیق یافته با نظام های چندگانه هستی و مراتب شهود … و همگی یادآور کثرت در وحدت و کمال در کیهان زایی (تکوین) هستند. در این راستا ، تصویر در قسم پذیری صوری خود محدود می ماند ولی در معنا ، تعاریفی تاویل پذیر می یابد.
پرداختن به خاطرات ازلی به معنای تقلید از گذشتگان نیست  ، بلکه به معنای باززایی آن مطابق با شرایط حال است . شناخت حسی – بومی این مبادی سواد بصری برای طراحان جامعه ایرانی که گریبان گیر بازی های بی دلیل اشکال و برخوردهای فرمی در حوزه تصویر و نوشتار شده اند ، لازم به نظر می رسد تا بتوانند با شناخت بهتر امکانات ماهوی بیشتری را بازیابند.
کمالی دولت آبادی، رسول،  بازخوانی عرفانی هنرهای تجسمی، تهران، سورۀ مهر، قطع: وزیری، 448 صفحه، بها: 350000 ریال، 1397.