کتاب حاضر جلد سوم از «ایده ایران» است. جلد اول این مجموعه «پیدایش امپراتوری ایران» (شکلگیری امپراتوری هخامنشیان) و جلد دوم «پارتیان» نام دارد که پیشتر از سوی نشر مرکز منتشر شده است.
«ساسانیان» شامل مجموعهیی از ۱۰ درس گفتار است که در مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی در ترمهای بهار و تابستان ۲۰۰۴ ایراد شده است. این درس گفتارها را انستیتوی خاورمیانه لندن در soas و موزه بریتانیا برگزار کرد. این مجموعه درس گفتارها – «ایده ایران: از استپهای اورسیا تا امپراتوری ایران»- با کشف ایدههای متنوعی درباره مفهوم ایران همراه است که با خاستگاههای هژمونی هخامنشی آغاز میشوند و اکنون در این کتاب به امپراتوری ساسانیان میپردازد.
هدف از تدوین این مجموعه ایجاد عرصهیی برای مباحثات آکادمیک و همزمان، جذب جوانان به رشته مطالعات ایرانی و ترغیب آنها به تفکری فراتر از مرزهای ژئوپولتیک معاصر است. میراث فرهنگی ایران عرصه وسیعی را در برمیگیرد که امروز به دولت/ملتهای مختلف، ایدئولوژی دینی و ستیزههای سیاسی تقسیم شده است.
امروز به رویکردی یکپارچه به فرهنگهای تاریخی ایران نیازمندیم که از فشارهای کنونی برای تفسیر گذشته به شیوهیی منطبق با هنجارهای روز با هر ماهیتی که باشد، تاثیر نپذیرد.
مجموعه مقالات گردآوری در این کتاب از پژوهشگرانی است که متخصص در حوزههای مطالعات ایرانشناسی هستند. کتاب حاضر صورتجلسات دو سمپوزیوم است که با ظهور سلسله ساسانی و سلطنت اردشیر اول آغاز میشود. این عصر در تاریخ ایران دوره فوقالعاده پرباری است؛ زیرا در فرمانروایی نخستین پادشاهان ساسانی است که شاهد ظهور دولت ایران و شکلگیری یک دین متمرکز هستیم. فلیپ کرین بروک در «شاپور اول چقدر دیندار بود؟» بر آن است تا نشان دهد که تبلیغات دولتی پادشاهان اولیه ساسانی برگرفته از گزارشهای مکتوبی بر اساس روایات شفاهی بوده است. «نخستین سکههای ساسانی» عنوان مقاله میشایل آلرام است که از روی شواهد سکههای آن دوره، قدرت و هویت پادشاهان اولیه ساسانی را نشان میدهد. در «شکلگیری و ایدئولوژی ساسانی»، دیتریش هوف معماری فیروزآباد/ اردشیر خُره را به عنوان نمونهیی از قدرت مرجعیت نخستین پادشاه ساسانی بررسی میکند.
تورج دریایی در «پادشاهی در اوایل دوره ساسانی» آنگونه که از کتیبهها و سکهنوشتهها برمیآید، بررسی پادشاهان اولیه ساسانی را ادامه میدهد. تحکیم و قدرت امپراتوری ساسانی را پرودنس هارپر در «هنر نخستین ساسانیان» با بررسی مظاهر بصری نشان میدهد. نیکولاس ویلیامز در «ساسانیان در شرق» ما را از قلب امپراتوری ساسانیان به باکتریای باستان (افعانستان) میبرد. دو منبع اصلی اطلاعات درباره دین دوره ساسانی را شائول شکد در «دین در اواخر دوره ساسانی» بررسی میکند. جیمز هاوارد در «دولت و جامعه در ایران اواخر عهد باستان» به تصویر بزرگ ایران اواخر ساسانی مینگرد. فیلیپ ژینو نیز در «قیمتها و درهم» به اواخر دوره ساسانی نظر میاندازد و مساله دادههای اقتصادی را مورد بررسی قرار میدهد و در نهایت فیلیپ هویسه در «جامعه ساسانی پسین» ما را به مساله فرهنگ شفاهی و سواد آشنا میکند.
کتاب حاضر در مجموع منظره گیرایی از ایران ساسانی عرضه میکند که بر اساس یافتههای نوین و تفسیرهای نوین تجزیه و تحلیل شده است.
منبع: دایره المعارف بزرگ اسلامی
………………………………………………….
نام: احسان شواربی
جمعه ۲۶ مهر ۱۳۹۲ – ۲۱:۴۶
نظر کاربر: این مجموعه مقاله از آثار مهمی است که در دهۀ گذشتۀ میلادی دربارۀ ایران ساسانی منتشر شده و با وجود حجم اندکش، مقالات بسیار مهم و عالمانه ای را از شماری از بزرگترین دانشمندان ساسانی شناس عصر حاضر در خود جای داده. کاش ترجمۀ فارسی بهتر و کم غلط تری از آن چاپ میشد تا برای آن دسته از مخاطبان ایرانی که با زبانهای غربی -در این مورد: انگلیسی- آشنایی کافی ندارند قابل استفاده باشد و احیاناً آنهار دچار سوء برداشت و سردرگمی نکند…