میراث مکتوب – کیخسرو: آرمان‌شاه ایرانیان پژوهشی است پیرامون شخصیت و خویشکاری کیخسرو از روزگاران اساطیری تا دوران متأخر.
کیخسرو، محبوب‌‌ترین شاه ایران، چهره‌ای متمایز نسبت به سایر فرمانروایان این سرزمین دارد، تا جایی که می‌توان او را «شاهِ آرمانیِ ایرانیان» نامید.
در کتاب دینی زرتشتیان ـ اوستا ـ با تکریم و احترام از او یاد شده، آمده است که به یاری ایزدان به خونخواهی پدرش ـ سیاوش ـ و اغریرث دلیر، افراسیاب تورانی را می‌کشد و بتکده کنار دریاچه چیچست (دریاچه اورمیه) را ویران می‌سازد. در متون پهلوی، کیخسرو شخصیتی برجسته دارد و فضایل بسیاری را به او نسبت می‌دهند.
بر اساس این روایات، او از جاودانانی است که در رستاخیز به یاری سوشیانس ـ موعود زرتشتیان ـ بر می‌خیزد. در منابع تاریخی دورهٔ اسلامی نیز وقایع زندگی کیخسرو اغلب با طول و تفصیل زیاد آمده، او را پادشاهی محبوب و قابل احترام و گاه حتی از قول ایرانیان، در زمرهٔ پیامبران دانسته‌اند. در حماسهٔ مل’ی ایران نیز حجم چشمگیری از ابیات منظومه به بیان سرگذشت کیخسرو اختصاص دارد و این نشان‌دهندهٔ اهمیت شخصیت او در ذهن شاعر پرآوازهٔ طوس است.
در شاهنامه، کیخسرو به صورت برترین شاه نمایانده شده است. شاهی که علاوه بر بهره‌مندی از فره’ کیانی، از ویژگی‌های پهلوانی نیز برخوردار است. جالب آن‌که چهره تابناک کیخسرو را هم در عرفان اسلامی و فلسفه اشراق می‌یابیم و هم در فرهنگ عامه و افسانه‌های بسیاری که در بین مردم مناطق مختلف ایران رواج دارد.
کیخسرو در اساطیر و حماسه‌ها و در متونی چون شاهنامه فردوسی و از همه مهم‌تر در اندیشه و تفکر اشراقی، جایگاهی والا دارد. کیخسرو فرزند سیاوش و فرنگیس و نوه کیکاووس و افراسیاب است و پس از مرگ دردناک پدرش به دستور افراسیاب، انتقام پدر را از پدربزرگ خود می‌گیرد.
کیخسرو، محبوب‌‌ترین شاه ایران، چهره‌ای متمایز نسبت به سایر فرمانروایان این سرزمین دارد، تا جایی که می‌توان او را «شاهِ آرمانیِ ایرانیان» نامید.
در کتاب دینی زرتشتیان ـ اوستا ـ با تکریم و احترام از او یاد شده، آمده است که به یاری ایزدان به خونخواهی پدرش ـ سیاوش ـ و اغریرث دلیر، افراسیاب تورانی را می‌کشد و بتکده کنار دریاچه چیچست (دریاچه اورمیه) را ویران می‌سازد. در متون پهلوی، کیخسرو شخصیتی برجسته دارد و فضایل بسیاری را به او نسبت می‌دهند.
بر اساس این روایات، او از جاودانانی است که در رستاخیز به یاری سوشیانس ـ موعود زرتشتیان ـ بر می‌خیزد. در منابع تاریخی دورهٔ اسلامی نیز وقایع زندگی کیخسرو اغلب با طول و تفصیل زیاد آمده، او را پادشاهی محبوب و قابل احترام و گاه حتی از قول ایرانیان، در زمرهٔ پیامبران دانسته‌اند. در حماسهٔ مل’ی ایران نیز حجم چشمگیری از ابیات منظومه به بیان سرگذشت کیخسرو اختصاص دارد و این نشان‌دهندهٔ اهمیت شخصیت او در ذهن شاعر پرآوازهٔ طوس است.
در شاهنامه، کیخسرو به صورت برترین شاه نمایانده شده است. شاهی که علاوه بر بهره‌مندی از فره’ کیانی، از ویژگی‌های پهلوانی نیز برخوردار است. جالب آن‌که چهره تابناک کیخسرو را هم در عرفان اسلامی و فلسفه اشراق می‌یابیم و هم در فرهنگ عامه و افسانه‌های بسیاری که در بین مردم مناطق مختلف ایران رواج دارد.
کیخسرو در اساطیر و حماسه‌ها و در متونی چون شاهنامه فردوسی و از همه مهم‌تر در اندیشه و تفکر اشراقی، جایگاهی والا دارد. کیخسرو فرزند سیاوش و فرنگیس و نوه کیکاووس و افراسیاب است و پس از مرگ دردناک پدرش به دستور افراسیاب، انتقام پدر را از پدربزرگ خود می‌گیرد.
در هفت بخش به معرفی و تحلیل شخصیت کیخسرو پرداخته شده است:
کیخسرو در متون اساطیری
کیخسرو در متون تاریخی دوره اسلامی
کیخسرو در حماسه ملی
جایگاه کیخسرو در فلسفه اشراق و متون عرفانی
افسانه جم
کیخسرو در باورهای عامیانه
همانندی‌های کیخسرو در اسطوره، تاریخ و ادبیات ملل
نویسنده در موخره کتاب به طور کلی و خلاصه به نتایج تحقیق خود و بررسی تفکرات بزرگانی چون شیخ اشراق درباره شخصیت کیخسرو می‌پردازد. معرفی و توضیح برخی واژه‌‌ها و نام‌ها در کتاب و همچنین نقد و بررسی دیگر منابع موجود – چه تاریخی و چه معاصر – پیوست‌های این کتاب است.
کیخسرو: آرمان‌شاه ایرانیان نوشته افسانه خاتون‌آبادی در ۲۴۲ صفحه است این کتاب را انتشارات جهان کتاب در سال ۱۳۹۲ در ۱۱۰۰ نسخه منتشر کرده است.
منبع: کتابخانه مجلس شورای اسلامی