میراث مکتوب- کتاب «آذربایجان و شاهنامه (تحقیقی دربارۀ جایگاه آذربایجان، ترکان و زبان ترکی در شاهنامه و پایگاه هزارسالۀ شاهنامه در آذربایجان)» نوشتۀ سجاد آیدنلو به تازگی توسط انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار منتشر و راهی بازار نشر شده است.
سجاد آیدنلو نویسنده کتاب، اهداف خود از نوشتن این اثر را روشن‌کردن نقش آذربایجان در متن شاهنامه و موقعیت این حماسه ایرانی در آذربایجان، نزد آذربایجانی‌ها در هزار سال گذشته و پاسخ علمی و مستند به نقدها و پرسش‌ها و شبهاتی که برخی منتقدان ارجمند آذربایجانی فردوسی و شاهنامه مطرح می‌کنند برمی‌شمارد.
وی معتقد است با مطالعۀ مباحث کتاب آذربایجان و شاهنامه و دقت در اسناد و قراین و گواهی‌های موجود در آن، این نکته آشکار می‌شود که هم آذربایجان و هم آذربایجانیان در شاهنامه و روایت‌های ملی ـ پهلوانی ایران بسیار مورد توجه و احترام بوده‌اند و همچنین در طول هزار و چهل سالی که از پایان سرایش شاهنامه می‌گذرد، در آذربایجان از فردوسی و شاهنامه بسیار استقبال شده است و آذربایجانی‌ها با علاقه و احترام تمام توجهات مختلفی به آن نشان داده‌اند.
کتاب «آذربایجان و شاهنامه» هفت فصل دارد که در فصل اول با عنوان «آذربایجان در شاهنامه» جایگاه و نقش آذربایجان و آذربایجانیان در داستان‌های شاهنامه در هر دو بخش روایی (حماسی- اساطیری) و به‌اصطلاح تاریخی بررسی شده است.
در دومین فصل کتاب که «ترک / ترکان در شاهنامه» نام دارد، به این مسئله پرداخته شده که تورانیان در شاهنامه با ایرانیان هم‌تبار و ساکن شرق و شمال شرق ایران هستند ولی چون در تاریخ واقعی ایران، همسایگان شرقی و شمال شرقی ایران ترک بودند به تدریج دو واژه / مفهوم «تورانی» (از حوزه روایت‌های ملّی ـ پهلوانی) و «ترک» (از عرصۀ تاریخ) با هم آمیخته و در معنا / معادل یکدیگر به کار رفته و «توران» نیز با «ترکستان» یکی پنداشته شده است.
چون زبان مادری و بومی / محلی اهالی آذربایجان، امروز ترکی آذربایجانی است، در فصل سوم کتاب به موضوع «زبان ترکی در شاهنامه» پرداخته شده است.
فصل چهارم با عنوان «آذربایجان در روایت‌های ملّی ـ پهلوانی ایران (خارج از شاهنامه)» هم به حضور آذربایجان در داستان‌های اساطیری، حماسی، پهلوانی و آیینی ایران و روابط شخصیت‌های حماسی ـ اساطیری با آذربایجان اختصاص دارد که در بخش نتیجه‌گیری آن، این مطلب بیان می‌شود که آذربایجان در سنت داستانی و آیینی ایران بیرون از شاهنامه نیز جایگاه مهمی دارد.
در فصل‌های پنجم تا هفتم کتاب نیز موقعیت شاهنامه در آذربایجان و نحوه و انواع توجهات آذربایجانیان به این حماسه از قرن پنجم تا دوره معاصر بررسی شده است.
کتاب «آذربایجان و شاهنامه» با ۷۸۱ صفحه، شمارگان ۱۱۰۰ نسخه و قیمت ۱۵۰ هزار تومان منتشر شده است.