کتابشناسی آثار فارسی چاپ شده در شبه قاره

میراث مکتوب- کتاب‌شناسی آثار فارسی چاپ شده در شبه قاره، تألیف عارف نوشاهی، نخستین اثر جامع در موضوع خود است که آثار مکتوب فارسی چاپ شده در کشورهای بنگلادش، پاکستان و هندوستان از آغاز چاپ کتابهای فارسی در منطقه (انشای هرکون 1781م) تا پایان 2007م – اعم از چاپ‌های سربی، سنگی، حروفی، افست، فاکسیمیله و کامپیوتری –‌معرفی می‌کند. در این کتاب‌‌شناسی حدود 11000 عنوان کتاب در بیش از 20000 چاپ ثبت شده است، که از آن میان اغلب چاپ‌ها مستقیماً رؤیت شده و بقیه به کمک سایر منابع شناسایی گردیده است.

این کتاب‌شناسی به ترتیب موضوعی و با ترتیب داخلی الفبایی نام کتب – به جز بخش آثار منظوم ادبیات فارسی با ترتیب الفبایی تخلص شاعران – تنظیم شده و در آن علاوه بر کتاب‌های مستقل فارسی، گزیده و ترجمه و شرح‌های حامل متن نیز جای داده شده است. ذیل نام کتب – اعم از متن، گزیده، ترجمه و شرح – تمامی چاپ‌های آن به ترتیب زمانی ذکر شده است.

این کتاب‌شناسی سندی روشن و مؤید به این دیدگاه است که در سده 13 ه/ 19م. هندوستان تجزیه نشده فعال‌ترین و بزرگ‌ترین مرکز چاپ کتاب‌های فارسی در جهان بود و حتی برخی کتابفروشان و تاجران کتب و ناشران خصوصی و دولتی کشورهای فارسی‌زبان مانند افغانستان و ایران و ماوراءالنهر (خجند و بخارا و ترکستان) برای چاپ کتب خود از امکانات و تسهیلات پیشرفتة صنعت چاپ در شبه قاره استفاده می‌کردند. در سدة 14 ه/ 20 م. پس از تجزیه هندوستان به سه کشور، امروز هم بنگلادش، پاکستان و هند با وجود هویت‌های مختلف زبانی خود، تولید و چاپ‌کنندة آثار فارسی هستند.

این کتاب‌شناسی به خصوص مأخذ سودمندی برای پی‌بردن به نهضت تألیف کتاب، سهم شبه قاره در تعیم فکر و فرهنگ اسلامی و موضوعات ادبی فارسی و کم و کیف گرایش‌های عقلانی و فلسفی و کلامی و ذوقی مردم شبه قاره است و به طور کلی به محققان علوم و فنون مختلف مجال می‌دهد که در تتبعات خود به منبعی دسترسی پیدا کنند که اولین بار در اینجا فهرست شده است.

 برای آسانی کار محققان و مراجعه‌کنندگان بخشی از جلد چهارم این کار به نمایه‌ها اختصاص یافته است.

 

 

کتابشناسی:

کتاب‌شناسی آثار فارسی چاپ شده در شبه قاره]4ج[ (فارسی)

[(هند، پاکستان، بنگلادش) (از 1160 – 1386 هـ . ش/ 1195- 1428 هـ . ق/ 1781-2007 م)]

عارف نوشاهی

تهران: 1391 – 3049 ص / قطع وزیری

شابک: 2-038-203-600-978 (دوره)

شابک: 2-041-203-600-978 (ج1)/ شابک: 9-042-203-600-978 (ج2)

شابک: 6-043-203-600-978 (ج3)/ شابک: 3-044-203-600-978 (ج4)

میراث مکتوب: 240

 

برگزیدۀ بیست و دومین دورۀ کتاب فصل جمهوری اسلامی ایران (1391)

برگزیدۀ در سیزدهمین دورۀ همایش حامیان نسخ خطی (1392)

برگزیدۀ سی و یکمین دورۀ جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران (1392)