هرات زادگاه خواجه عبدالله با این حال شاهد گونه‌ای تسامح و تساهل پیروان مذاهب ادیان نسبت به یکدیگر بود. مسیحیان، بوداییان، زرتشتیان، یهودیان و حتی مانویان در کنار مسلمانان با هم‌زیستی مسالمت‌آمیز داشتند. خراسان بزرگ آن روزگار به لحاظ علمی دوران اوج تلألو و درخشش را می‌گذراند. بزرگان بسیاری در عرصه‌های مختلف نظری و عملی چونان نگینی بر تارک افسر حکمت و معرفت می‌درخشیدند و پرتوافشانی می‌کردند؛ بزرگانی چون ابوعلی سینا، ابوریحان بیرونی، ابوسعید ابوالخیر، ناصر خسرو و … .
خواجه عبدالله در زمانی زاده شد که سلطان محمود غزنوی بر ایران حکمرانی داشت. وی در هرات زاده شد که از چهار شهر بزرگ و مشهور خراسان محسوب می‌شد و در کنار بلخ، نیشابور و مرو یکی از شهرهای اصلی یاد می‌شد. عصر خواجه، عهد گسترش علوم دینی بود؛ دورۀ کثرت مدارس و خانقاه‌ها.
مهم‌ترین اثر او کتاب «منازل‌السائرین» است که در باب سلوک و طریقت عرفانی نگاشته شده و بیشتر فضایی صوفیانه دارد و رویکردی وحدت وجودی بر آن مترتب است.
فهرست مطالب این کتاب بدین ترتیب است:
مقدمه؛ ولادت و خانواده؛ دروس ابتدایی و آموزش‌های بعدی؛ استادان (قاضی ابومنصور ازدی، جارودی، یحیی ابن عمار شیبانی، شیخ عمو، طاقی سیستانی، بونصر قبّانی، بشری سجزی، ابن باکویه)؛ بزرگان عرفان از نظر خواجه عبدالله (ابوسعید خراز، شیخ رویم بغدادی، خواجه و حلاج، شیخ ابوبکر واسطی، شیخ یوسف رازی)؛ معیشت و سفر؛ بزرگان عرفان در روزگار جوانی خواجه؛ پدر به عنوان استادی روحانی و معنوی؛ گسترش‌های بعدی تفکر خواجه؛ ملامتیان خراسان؛ خرقانی و تعلیماتش؛ با ابوسعید ابوالخیر؛ در مقام استادی؛ سال‌های پایانی عمر (شاگردان، بیماری، برخورد و تبعید، نثرنوشته‌ها)؛ آثار (منازل السائرین، طبقات الصوفیه، قلندری و رسایل خواجه، تفسیر کشف الاسرار و عدةالابرار، رساله به خواجه نظام الملک)؛ توحید در نظر پیر هرات؛ معرفت‌شناسی عارفانه؛ مراتب معرفت؛ حقیقت معرفت؛ انواع علوم؛ تأله عارفانه؛ حیرت؛ توحید عرفان؛ اسماء و صفات الوهی؛ تقدم توحید بر معرفت؛ مراتب توحید؛ دیدار با خداوند و وحدت وجود؛ صفات و تشبیه و تنزیه؛ نظام جهان‌شناسی؛ ولایت عارفانه و خلافت الوهی انسان؛ شریعت و طریقت و حقیقت؛ کرامات؛ انسان‌شناسی؛ معمای نفس؛ محبت و عشق؛ عشق ازلی؛ عشق و دردمندی؛ غیرت‌‌مندی و عشق؛ اصطلاح حب یا عشق؛ حسن و عشق؛ شوق؛ شراب روحانی؛ کرانۀ بیکرانۀ فنا؛ از مرگ تا فنا؛ شهادت عارفانه؛ بهشتی که دوزخ می‌نماید؛ سوزان‌تر از دوزخ؛ فنا و وحدت.
كتاب هزار منزل عشق: خواجه عبدالله انصاری نوشته پرویز عباسی داکانی در 450 صفحه به بهاي ۲۴۵۰۰۰ ریال قطع رقعی در سال 1393 از سوی نشر علم منتشر شده است.