همایش «جایگاه حکیم نظامی در هنر ایرانی و اسلامی» برگزار شد

میراث مکتوب- همایش «جایگاه حکیم نظامی در هنر ایرانی و اسلامی» به کوشش دانشگاه هنر اصفهان و با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی دوشنبه پانزدهم اسفندماه ۱۴۰۱ با حضور جمع زیادی از استادان زبان و ادب فارسی و مدیران فرهنگی استان در سالن «توحید خانه» این دانشگاه برگزار شد.

محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی طی سخنانی در این مراسم گفت: حکیم نظامی در آغاز خمسه خود می گوید «بسم الله الرحمن الرحیم   هست کلید در گنج حکیم» و این می تواند اشاره ای داشته باشد به آن حدیث شریف که می فرماید: « کلّ امر ذی بال لم یبدأ فیه به بسم الله فهو ابتر». پس برای شروع هر کار، باید نام خداوند را برزبان جاری کنیم. بر همین اساس حکیم نظامی حکیمی است که گنج نامه او با یاد خداوند باری آغاز می شود و حاوی دُرَر و حکمت های انسان ساز است.

او ادامه داد: برخی از شاعران ما فراتر از شعر و شاعری جنبه های حکمی و عرفانی داشته اند؛ از اینرو آنان که حکیم اند مصداق آنان اند کار عبث و بیهوده ای از ایشان سر نمی زند. واز همین رهگذر است که حکیم، مقصد و مقصود عالی را دنبال می کند که عموم انسان ها از آن غافل اند.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تصریح کرد: داستان هایی که از حکمای ما به خصوص «نظامی» به دست ما رسیده است، هرکدام در درون مایه خویش، حاوی معانی و مفاهیمی بلند و عمیق اند. بنابراین الفاظ آنان هم علاوه بر معنای ظاهری، در باطن، دارای مفاهیم حکمی و معرفتی است.

شالویی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: یکی از اقدامات مهمی که «نظامی» در داستان سرایی های خویش انجام داده این است که اگر داستانی شکل و شمایل غیرفارسی  است هم آنرا در قامت یک داستان ایرانی روایت نموده است. مثلا وقتی داستان لیلی و مجنون را می خوانید کاملا فکر  می کنید که با شخصیت های ایرانی و پارسی روبرو هستید یا در داستان خسرو و شیرین این دو شخصیت را که از دوملیت مختلف اند به مهارت و ذکاوت به هم نزدیک می کند که خواننده متوجه این تفاوت ها نمی شود. و البته همه اینها حاکی از چیره دستی او در روایت و داستان گویی است.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تأکید کرد: بیان حکیم نظامی از عشق و عاشقی نیز منحصر به فرد و حاوی اندیشه های رفیع معرفتی و دربردارنده ارزش های اخلاقی و اجتماعی است.

شالویی افزود:به عنوان نمونه عشقی که مجنون بدان متصف و در کلام نظامی آمده است، سرشار از عفت و پاکدامنی و عصمت است. و از همین منظر عشقی که نظامی معرفی می کند، برگرفته از فطرت آدمی است و در جان آدمیان لانه کرده است.

شالویی در بخش پایانی سخنان خود بیان کرد: یکی از دلایل عدم اقبال جوانان و نسل جدید به اشعار کهن ما به خصوص اشعار نظامی، حافظ، فردوسی و… دشوار بودن معنی و یا مفهوم این سروده هاست که متأسفانه ساده سازی نشده یا با ابزارهای هنری جدید ارائه نگردیده است. از اینرو ضروری است که ادبا، استادان زبان و ادب فارسی و هنرمندان ما تلاش کنند که این اشعار و اندیشه های ژرف را بازبانی همه فهم بیان کنند تا فهم عمومی و همگانی درباب اندیشه و شعر حکما و بزرگان گذشته ما ارتقا پیدا کند.

 

گفتنی است در این آیین، افزون بر برنامه های متنوع ادبی و هنری علی اصغر میرباقری فرد رئیس انجمن ترویج زبان و ادب فارسی و جلیل جوکار عضو هیأت علمی دانشگاه هنر اصفهان نیز به ایراد سخن پرداختند و پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به همایش بزرگداشت حکیم نظامی هم  از سوی  علی تمنایی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان برای حاضران قرائت شد.

منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی