میراث مکتوب- مجموعه سخنرانی بزرگداشت حافظ شیرازی در این مجموعه با محوریت اندیشه جهانی حافظ و تأثیری که بر فرهنگ‌های دیگر اقوام و کشورها داشته است، برنامه‌ریزی و روز گذشته با حضور اساتید، پژوهشگران و علاقمندان به این شاعر نامدار برگزار شد.
سخنران نخست این برنامه، پروفسور بلرام شوکلا، استاد زبان سانسکریت و فارسی و شاعر سرشناس بود که درباره «بازتاب حافظ در هندوستان» سخن گفت و در این سخنرانی، به تأثیرات متقابل حافظ و هندوستان پرداخت. شوکلا به این نکته اشاره کرد که بسیاری از شاعران هند، به زبان‌های فارسی، سانسکریت و اردو، علاوه بر تأثیرپذیری از اندیشه حافظ، به استقبال زبان او رفته و اشعاری با وزن و قافیه و مضمون شعر او نوشته‌اند و از سویی حافظ هم از اشعار فارسی گویان و شعرای پیش از خود در شبه‌قاره نظیر امیرخسرو دهلوی و سیدحسن سجزی بهره و حظ تمام برده است.
علیرضا دولتشاهی پژوهش‌گر و لهستان‌شناس، سخنران بعدی این برنامه بود که به «حضور اندیشه حافظ و تأثیر او بر ادبیات و هنر کشور لهستان» پرداخت. او با تشریح نخستین آشنایی لهستانی‌ها با ادبیات فارسی و به‌ویژه حافظ، به سیر گسترش آشنایی با حافظ در لهستان پرداخت. از جمله شاعران لهستانی که تحت تأثیر اشعار حافظ بوده به «نوروید» و سروده او با نام «حافظ» اشاره کرد. به علاوه اظهار داشت که حافظ بر موسیقی لهستانی نیز اثر گذاشته و به نمونه‌هایی از این موسیقی اشاره کرد.
سخنران بعدی دکتر احسان‌الله شکراللهی، شاعر و استاد زبان فارسی و مدیر انتشارات مجلس شورای اسلامی بود که در خصوص «پیام جهانی حافظ» به سخنرانی پرداخت. وی اشاره کرد اگر چه شعر و به خصوص شعر حافظ ترجمه‌ناپذیر است، اما ابیات معدودی را می‌توان یافت که جدای از زبان، پیامی فراگیر و جهانی و قابل تجربه دارند و برخی نمونه‌ها را برشمرد. شکراللهی پیام جهانی را ابیاتی دانست که مسئله آن مسئله جهان باشد، رنگی از بومی‌گری در آن نباشد و اساطیر محلی در آن به کار نرفته و ساخت زبانی نداشته باشد که در ترجمه از بین برود، مفهومی مطلق باشد که به انسان کلی بستگی داشته باشد.
نوشاد رکنی، رئیس کتابخانه ملک و نسخه‌پژوه سخنران آخر برنامه بود که با عنوان شعر حافظ و فضاهای فراموش شده به سخنرانی پرداخت. وی به برخی فضاهای معماری درون شعر حافظ (نظیر رواق، طنبی، مصطبه، شاه‌نشین و غیره) و تغییرات معنایی و فضایی آن در طول زمان و بدفهمی‌هایی که این تغییرات باعث آن شده است اشاره کرد.
در حاشیه برنامه اجرای موسیقی ایرانی با آواز آقای حسین علی‌شاپور و تار آقای احسان عبایی به صورت بداهه‌خوانی و بداهه‌نوازی اشعار حافظ در نغمه شوشتری دستگاه همایون اجرا و مورد استقبال قرار گرفت. افزون بر آن برخی نسخه‌های خطی خاص و شاخص دیوان حافظ در کتابخانه و موزه ملی ملک در کنار این نشست به نمایش در آمد.
منبع: مهر