ميراث مكتوب – پژوهش حاضر در خصوص شناخت نخستین دهکده‌های هزاره پنجم پیش از میلاد انجام شده است. دلیل اهمیت هزاره پنجم پیش از میلاد نخست به این عنوان مطرح است که هزاره پنجم مقدمه و سرآغاز شکل گیری تحولات اقتصادی، اجتماعی هزاره چهارم پیش از میلاد است که آن تحولات به شکل گیری و ظهور زندگی شهرنشینی و پیدایش دولت ها در هزاره سوم پیش از میلاد در ایران منجر شد. موضوع مهم تر اینکه، حوزه فرهنگی خلیج فارس در ارتباط با فرهنگ های داخلی فلات ایران طی سه هزاره پیچیده و توسعه یافته است تا اینکه در هزاره سوم پیش از میلاد توسعه فرهنگ سواحل شمالی کرانه های خلیج فارس تا آن حدود گسترش پیدا کرده که در ساحل جنوبی خلیج فارس فرهنگ حوزه جنوب و جنوب غرب ایران گسترانیده شده است و در پرتو این توسعه، ساکنان سواحل جنوبی از زندگی صیادی به مرحله تولید و تجارت وارد می شوند.به این دلائل لازم بود که چگونگی شکل گیری و ظهور جوامع اولیه در حوزه خلیج فارس روشن شود. در این پژوهش نخستین دهکده های خلیج فارس با استناد به حجم گسترده ای از اسناد و مدارک باستان شناسی مورد تحلیل و ارزیابی قرار می گیرد و فرهنگ های هزاره پنجم پیش از میلاد در افقی گسترده در سرتاسر جنوب ایران در ارتباط با کرانه های ساحلی به ویژه حوزه جنوب فارس در محدوده شهرستان‌های امروزی لامرد و مهر تحلیل و ارزیابی می‌شوند.
این پژوهش و به ویژه بررسی سطح الارضی محوطه تل پیر در مرحله نخست در چارچوب بررسی فراگیر منطقه لامرد و مهر طی سال های 1377 تا 1380 انجام شد.
فهرست مطالب کتاب به ترتیب زیر است:
سکونتگاه های یش از تاریخ در کرانه های ساحلی خلیج فارس
بررسی سر اورل اشتاین و کاوش های تل پیر
بررسی های باستان شناختی نو
مجموعه ظروف سفال نخودی منقوش اورل اشتاین از محوطه تل پیر
تل پیر و محوطه های هم افق
نقش مایه های تزئینی
ساختار و چگونگی سکونت هزاره پنجم پیش از میلاد در کرانه های خلیج فارس (لامرد و مهر)
منابع زیستی
کنش های اجتماعی
تحلیل و نتیجه
نخستین دهکده های خلیج فارس در هفت هزار سال پیش از سوي دانشگاه شیراز در سال 1392 منتشر شده است.