کد خبر:11100
پ
majmaoafkar

مجمع الافکار

تبحر و مهارت خصوصی اهل هند و ایران فن دبیری و انشاپردازی از زمان باستان شهرت داشت.

میراث مکتوب – تبحر و مهارت خصوصی اهل هند و ایران فن دبیری و انشاپردازی از زمان باستان شهرت داشت. انشاپردازان فرهیخته منجمله نظام الملک طوسی، رشیدالدین وطواط و ناصرالدین طوسی و اتابک جوینی و غیره ها رساله هایی نگاشتند که به عنوان منابع درس و تدریس و برای نوآموزان در علوم فلسفه و نیز فن انشا سیاه مشق قرار یافت و انواع و اقسام انشا سیاه مشق قرار یافت و انواع و اقسام انشا در طول تاریخ ادب فارسی بروز کرد که عبارت است از انشای دیوان سالاری تا انشای ادبی و اخلاقی. برخی از آثار از این فن مانند آداب الکاتب از عبدالله ابن مسلم ابن قطیبه و آداب الکتاب محمد ابن یحیی که برای آگهی آداب و ضوابط فن انشاء به زبان عربی نگارش یافته بود.

اما برخی کتب انشا مانند مجمع الافکار هیچ ذکر نیامده است. از این اثر پرحجمی که تا به حال اطلاع از سه نسخه به دست داریم. نخستین در خدابخش، پتنه، تحت شمارۀ H.L.860 محفوظ و روی برگ اول همان مرقوم است:

«هدیۀ مختصر به نظر فیض اثر نواب فیض مآب والا مناقب نواب فوجدار محمد خانصاب بهادر دام اقبال مشرف باد، تاریخ تحریر غره رمضان المبارک 1274 ه (اکتبر 1859 م) امضای: العبد عبدالله محمد بوده.»

نسخۀ ت نسخۀ مجلس تهران

نسخۀ دوم که در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی ، تهران، تحت شمارۀ 1429 محفوظ و مضبوط است.

در این همه نسخ و در منابع دیگر اسم مؤلف پیدا نیست. در باب نسخۀ مجلس نیز نوشته شده که این اثر از نویسنده نامعلوم است. البته از تاریخهایی که در این نسخه آورده شده و اسامی پادشاهان و دولتمردان و نویسندگان و شعرا به نظر می رسد که  این نسخه در دهۀ اخیر قرن 12 یا اوایل 13 ه به نگارش رسیده است.

محتویات این اثر پرارزش دارای هیچ قالب مشخص و معینی نیست و ترتیبی منظم در سنجش خطابه ها به چشم نمی رسد. در این مجموعه بیش از پانصد خطابه با عناوین انواع و اقسام مثل دیباچه که تعدادشان نزدیک به 63 و منشآت و گفتار و احوال و تعریف و تهنیت نامه و تعزیت نامه و عیادت نامه و شکایت نامه و سواد و سوادنامه و مکتوب و کتابه و تکذیب نامه و غیره با مضامین گوناگون آراسته با زبان مرصع و به شیوۀ شیرین و اورنگ زیب احاطه شده است.

مجمع الافکار (دانشمند ناشناس از سدۀ 12 ه/ 18 م)، تصحیح و تنقیح: چندر شیکهر، دهلی، دِلی کتاب گهر، 709 صفحه، 2016.

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کلید مقابل را فعال کنید

مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب
تهران، خیابان انقلاب اسلامی، بین خیابان ابوریحان و خیابان دانشگاه، شمارۀ 1182 (ساختمان فروردین)، طبقۀ دوم، واحد 8 ، روابط عمومی مؤسسه پژوهی میراث مکتوب؛ صندوق پستی: 569-13185
02166490612