میراث مكتوب – نسخههای خطی به عنوان منابع اصلی و مهم برای پژوهش دربارۀ علوم انسانی، به ویژه تاریخ، ادبیات، علوم دینی، فلسفه، نجوم و دیگر دانشها، اهمیت ویژهای دارند. دیدگاه مصحح یا منتقد نسخه های خطی یا پژوهشگری كه این آثار، منابع كار او به شمار می روند با دیدگاه كسی كه نسخهها را از دید فنی می نگرد، بسیار متفاوت است. شاید برای گروه نخست اطلاعات مادی و نسخه شناسی نسخه مانند نوع كاغذ، نوع خط، جلد، تذهیب، و بسیاری از ویژگی های نسخه چندان مورد توجه نباشد و همان اطلاعاتی كه از فهرست های نسخه های خطی به دست می آورد بسنده باشد، اما برای یك نسخه شناس كه با نسخه های خطی به مثابۀ آثار گنجینهای یک كتابخانه كه ناشناسند و باید بررسی، شناسایی و معرفی شوند، برخورد می كند علاوه بر قدمت، محتوا، فصول و بخش ها، مؤلف و شناسایی او، به دست آوردن اطلاعاتی دقیق در زمینۀ شناسایی كاغذ، خط و تاریخ آن، نوع جلد و تاریخ و ویژگی های آن، تذهیب، تصاویر جدول ها و اطلاعات بسیار دیگری نیز اهمیت زیادی دارد، نسخه شناس با شناسایی و معرفی این ویژگیهای نسخۀ خطی، اهمیت آن را روشن ساخته، یكی از منابع مورد استفادۀ پژوهشگران را به آنها می شناساند.
فهرست نسخه های خطی موجود در مركز احیای میراث اسلامی(وابسته به دفتر آیت الله سیدعلی سیستانی)است. در این مركز، بیش از دوازده هزار نسخۀ اصیل خطی موجود است كه جلد حاضر نیز مانند سایر مجلدات قبلی، دربردارندۀ معرفی پانصد مورد از این آثار است. سه هزار و پانصد اثر دیگر این مجموعه در مجلدات قبلی معرفی
شده و مابقی آنها نیز در مجلدات بعدی،معرفی خواهد شد. علاوه بر عنوان، زبان، موضوع و اطلاعات دیگری دربارۀ آغاز و انجام هریك از این آثار، تصاویری از برخی از آنها و نیز ارایۀ چكیده ای از محتوا و مهمترین فصول مندرج در این نسخه ها، اطلاعاتی هستند كه دربارۀ هر نسخه، درج شده است.
این آثار، دارای موضوعات متنوعی در عرصۀ فقه، كلام، ادعیه، حدیث، تفسیر، تاریخ، فلسفه، تجوید (قرائت قرآن)، ریاضیات، طبیعیات، فضایل معصومین(ع)، ادبیات عرب، نجوم و هیئت، منطق، رجال و مسایل متفرقه را شامل می شود. در پایان نیز فهرست الفبایی كتابها برای دسترسی آسان تر در متن ذكر شدهاند.
جلد یازدهم فهرست نسخههای خطی مرکز احیاء میراث اسلامی تالیف سید احمد حسینی در 600 صفحه در سال 1392 منتشر شده است.
منبع: كتاب ماه كلیات – سال هفدهم/ شماره ششم/ خرداد 1393
101