میراث مکتوب – در سال ۴۸۲ ق، قراخانیان (آل افراسیاب) که از سال ۳۹۵ ق، بر ماوراءالنهر (فرارود) حکومت داشتند، ناگزیر به اطاعت از سلطان ملکشاه سلجوقی (حک: ۴۸۵-۴۶۵ق) شدند. هنگامی که سلطان سنجر سلجوقی (حک: ۵۵۲-۵۱۱ق) امارت خراسان را برعهده داشت (حک:۵۱۱-۴۹۰ق) نخست، حکومت سمرقند را به خواهرزاده‌اش محمد ارسلان خان ـ که پدرش از دودمان قراخانی بود ـ واگذار کرد و چندی بعد منصب قاضی القضاتی و عالی ترین مقام مذهبی را همراه با ریاست شهر (صدر) بخارا، به برادر همسر خود که روحانی برجسته ای به نام عبدالعزیز بن عمر بن مازه بود، بخشید. از آنجا که مناصب یاد شده در خاندان عبدالعزیز بن عمر بن مازه موروثی شد، سلسله محلی آل مازه (آل برهان) در بخارا تاسیس گردید که تا اواخر حکومت خوارزمشاهیان (۶۱۷-۴۹۰ق) پایدار بود. در این پژوهش، بر اساس منابع و تحقیقات معتبر تاریخی، با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، پس از نگاهی گذرا به سلسله قراخانی ومناسبات آنان با سلجوقیان، نخست علل بنیانگذاری سلسله آل مازه و سپس اهداف سنجر بن ملکشاه از آن اقدام مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان، بر اساس داده های ارائه شده در چارچوب مقاله، با توجه به فراز و نشیب های چشمگیر در روابط سلجوقیان و قراخانیان، در یک نتیجه گیری کلی، وضعیت آل مازه در مناسبات دو حکومت یاد شده، آشکار گردیده است.
آنچه در بالا مطالعه کردید چکیده مقاله «علل بنیان گذاری سلسله محلی آل مازه در بخارا» است که در شماره اول دوفصلنامه علمی – پژوهشی پژوهشنامه تاریخ‌های محلی ایران منتشر شده است.
برای مشاهده متن کامل این مقاله بر روی گزینه دریافت فایل کلیک کنید.