میراث مکتوب- قدمعلی سرامی در هشتمین جلسه سعدیخوانی عنوان کرد: یکی از اساسیترین آوردههای سعدی، که از دلایل گستاخیاش بوده و پشتوانه حکومتی داشته، این بیت است «عبادت بجز خدمت خلق نیست / به تسبیح و سجّاده و دلق نیست» حتی اگر مماشات سنگین هم با او میکردند، راهش درست بود.
این استاد دانشگاه در این جلسه به تشریح باب اول بوستان یعنی عدل و تدبیر و رای و داستان عمر بن عبدالعزیز که در آغاز این باب آمده پرداخت اما در پیش درآمدی به این باب از بوستان، به نظریه نسبیت انیشتین اشاره و تاکید کرد: انیشتین، در این نظریه فقط عالم ابژه یا عینیت را مطلق نپنداشته اما جهان مدرن ثابت کرده که عالم معنا و مینو و نرمافزار هم غیراطلاقی است منتهی درصد اطلاقیتشان با هم متفاوت است.
سرامی با اشاره به اینکه شاعر در شعر کوششی فعال است و از روی خودآگاهی شعر میسراید اما در شعر جوششی منفعل است؛ به بحث سرشت پرداخت و گفت: سرشت، علم لدنی است که با آن به دنیا میآییم و مدام هم به آن اضافه میشود اما سرنوشت همیشه با ماست. در علم لدنی، یک پارادوکس بزرگ وجود دارد؛ اینکه هر یگانهای دوگانه است و تمام این جهان از یگانگی تولید شده اما به محض تولید، این یگانه با یگانهای دیگر باید آمیزش کند تا تولیدمثلی رخ دهد.
این پژوهشگر ادامه داد: فردوسی با اینکه دانش جدید در اختیار نداشته اما با علم لدنی که داشته فهمیده است «خداوند دارنده هست و نیست / همه چیز جفت است و ایزد یکی است / همه جفت و همتای یزدان یکی است / جز از بندگی کردنت رای نیست» سعدی هم با رویکردی دیگر در این باره میگوید «هر کسی را نتوان گفت که صاحبنظر است / عشقبازی دگر و نفسپرستی دگر است» نفسپرستی روی خودآگاهی است ولی عاشقی روی ناخودآگاهی است. گوهر یک ذاتیت بیرونی دارد و یک ذاتیت اندرونی و عارف هم یک موضوع ذهنی را تبدیل به موضوعی عینی میکند و تمام کوشش عرفان هم این است که ما آدمها از خودمان به خویشمان برسیم. این دوگانگی در انحنای یگانگی، نه تنها در عالم ماده بلکه در عالم معنا و ذهن هم صدق میکند. اختیار داریم اما این اختیار ما تابع متبوعی به نام جبر است؛ درواقع، این دوگانگی در یگانگی است که دو ملتی که در کنار هم هستند، همدیگر را هم میکشند.
سرامی در بخش دیگری از این جلسه با تحسین میراثی گه گذشتگان برای ما به جا گذاشتهاند به وامداری ما از گذشتگان پرداخت و گفت: وقتی آثار ادبی کلاسیک را میخوانیم، یکی از کارهای ما در این فرآیند درک ریزهکاریهای فنی ققطعات است و حقیقت بزرگ این است که ما وامدار گذشتگانیم و تمام بدبختی انسان امروز این است که این وامداری را یا انکار و یا فراموش! میکند.
این نشستها، هر دو هفته یکبار، شنبهها از ساعت ۱۶ تا ۱۸ به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری و با ارائه قدمعلی سرامی، استاد دانشگاه، نویسنده و شاعر در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار میشود.
منبع: ایبنا