میراث مکتوب – «سنجر طهرانی» عنوان مقاله‌ای است که در جلد بیست و یکم کتاب پژوهش‌های ایرانشناسی یادوارۀ دکتر محمود افشار یزدی چاپ شده و به تازگی از سوی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار به بازار آمده است.
نگارندۀ مقاله سید حسن عباس از بنارس هندوستان است. وی در این مقاله ابتدا به ذکر زندگی نامه و احوال سنجر پرداخته و سپس آثار به جای مانده از او را جداگانه معرفی می کند. او همچنین در ادامه نوشتار خود به بررسی ویژگی های شعری و مختصات شاعری سنجر می پردازد.
در بخش هایی از این نوشتار آمده است: میرزا عبد العطوف محمد تقی کمال الدین متخلص به سنجر طهرانی یکی از شاعران و نویسندگان فارسی و ایرانی اواخر دوران قاجار و اوایل دورۀ پهلوی است که به هند مهاجرت کرده بود و با وجودی که در این کشور نزدیک به نیم قرن زندگی نموده و در همان سرزمین پیوند خاک شده است ، ذکرش در تذکره های این و یا آن کشور دیده نمی شود. یاد این شاعر در هند فقط در تذکرۀ کاملان رام پور تألیف احمد علی شوق رام پوری (که به زبان اردوست) و در تذکرۀ روز روشن تألیف مظفر حسین صبا و در ایران در حدیقه الشعرا تألیف سید احمد دیوان‌بیگی آمده است.
سنجر طهرانی، اهل سفر و جهان گردی بود و بسیاری از شهرهای هندوستان از آن جمله علیگر ، پتنا ، بلیا ، لکهنو ، بهوپال ، رامپور و … را دیده بود. او در ایالت بیهار هم چندی گذرانده و علاوه بر شهر پتنا، که مرکز ایالت است و به خاطر کتابخانۀ خدابخش در دنیا مشهور است، از چند شهر دیگر آن دیدن کرده بود.
نگارندۀ نوشتار، سید حسن عباس، بر این باور است که : سنجر طهرانی یک شاعر نغزگوی ایرانی بود که با شعر گفتن ، کار تصنیف و تألیف نیز انجام داده است. و اگر چه بیشترین کارهای ادبی او مربوط به شعر است اما در نثرنویسی هم کاملا عبور داشت.
دستور سخن (نخستین اثر سنجر)، کلاه قلندری بر تاج فرخی (رساله ای کوچک در ۷۲ صفحه)، دل دانشوران سخن (مجموعه شعر سنجر )، کارستان اتفاق (دربارۀ فواید اتحاد بین ایران و ترکیه)، دیوان سنجر (که نسخۀ خطی آن به خط شاعر در نستعلیق معمولی در کتابخانۀ رضا رام پور نگهداری می شود) ، قصیدۀ نونیه، قصیدۀ الفیه ، قصاید سنجر، مجموعۀ مثنویات ، مجموعۀ قصاید و قطعات تاریخی، قطعه وفات نیک صفات ، کتاب الاخلاق ، تقویم الاخلاق و … از جمله آثار به جای مانده از سنجر طهرانی می باشد که در این مقاله به آن ها پرداخته شده است.
لازم به ذکر است که گزیده ای از اشعار سنجر طهرانی پایان بخش مقاله ای است که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند.
نگارندۀ مقاله سید حسن عباس از بنارس هندوستان است. وی در این مقاله ابتدا به ذکر زندگی نامه و احوال سنجر پرداخته و سپس آثار به جای مانده از او را جداگانه معرفی می کند. او همچنین در ادامه نوشتار خود به بررسی ویژگی های شعری و مختصات شاعری سنجر می پردازد.
در بخش هایی از این نوشتار آمده است: میرزا عبد العطوف محمد تقی کمال الدین متخلص به سنجر طهرانی یکی از شاعران و نویسندگان فارسی و ایرانی اواخر دوران قاجار و اوایل دورۀ پهلوی است که به هند مهاجرت کرده بود و با وجودی که در این کشور نزدیک به نیم قرن زندگی نموده و در همان سرزمین پیوند خاک شده است ، ذکرش در تذکره های این و یا آن کشور دیده نمی شود. یاد این شاعر در هند فقط در تذکرۀ کاملان رام پور تألیف احمد علی شوق رام پوری (که به زبان اردوست) و در تذکرۀ روز روشن تألیف مظفر حسین صبا و در ایران در حدیقه الشعرا تألیف سید احمد دیوان‌بیگی آمده است.
سنجر طهرانی، اهل سفر و جهان گردی بود و بسیاری از شهرهای هندوستان از آن جمله علیگر ، پتنا ، بلیا ، لکهنو ، بهوپال ، رامپور و … را دیده بود. او در ایالت بیهار هم چندی گذرانده و علاوه بر شهر پتنا، که مرکز ایالت است و به خاطر کتابخانۀ خدابخش در دنیا مشهور است، از چند شهر دیگر آن دیدن کرده بود.
نگارندۀ نوشتار، سید حسن عباس، بر این باور است که : سنجر طهرانی یک شاعر نغزگوی ایرانی بود که با شعر گفتن ، کار تصنیف و تألیف نیز انجام داده است. و اگر چه بیشترین کارهای ادبی او مربوط به شعر است اما در نثرنویسی هم کاملا عبور داشت.
دستور سخن (نخستین اثر سنجر)، کلاه قلندری بر تاج فرخی (رساله ای کوچک در ۷۲ صفحه)، دل دانشوران سخن (مجموعه شعر سنجر )، کارستان اتفاق (دربارۀ فواید اتحاد بین ایران و ترکیه)، دیوان سنجر (که نسخۀ خطی آن به خط شاعر در نستعلیق معمولی در کتابخانۀ رضا رام پور نگهداری می شود) ، قصیدۀ نونیه، قصیدۀ الفیه ، قصاید سنجر، مجموعۀ مثنویات ، مجموعۀ قصاید و قطعات تاریخی، قطعه وفات نیک صفات ، کتاب الاخلاق ، تقویم الاخلاق و … از جمله آثار به جای مانده از سنجر طهرانی می باشد که در این مقاله به آن ها پرداخته شده است.
لازم به ذکر است که گزیده ای از اشعار سنجر طهرانی پایان بخش مقاله ای است که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند.
تنظیم چکیده از سهیلا یوسفی
احمد دیوان‌بیگیاحمد علی شوق رام پوریانتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشاربلیابنارسبنارس هندوستانبنیاد موقوفات دکتر محمود افشاربهوپالپتناپژوهش‌های ایرانشناسیحدیقه الشعراحسن عباسدربارۀ فواید اتحاد بین ایران و ترکیهدستور سخندل دانشوران سخندیوان سنجررامپورسنجر طهرانیسنجر طهرانی - شاعر گمنام معاصرعلیگرقاجارکارستان اتفاقکتاب پژوهش‌های ایرانشناسیکتابخانۀ خدابخشکلاه قلندری بر تاج فرخیلکهنومحمود افشار یزدیمظفر حسین صبامیرزا عبد العطوف محمد تقی کمال الدیننستعلیقهندهندوستانیادوارۀ دکتر محمود افشار یزدی