میراث مکتوب – مشکوه المسافرین (سفرنامه تبریز ـ عتبات) علی اکبر مشکوه السلطان به تصحیح میرهاشم محدث از سوی انتشارات سفیر اردهال منتشر شد.
مشکوه السلطان در سال ۱۳۱۷ از تبریز به عتبات رفته و برگشته و وقایع سفر خود را طی سفرنامه حاضر به رشته تحریر درآورده است.
میرزا علی وقایعی متخلص به مشکوه فرزند میرزا داود وقایع‌نگار در سال ۱۲۸۹ ق زاده شد. وی هنگام نگارش سفرنامه فوق ۳۰ داشته است. مشکوه از ادبا، شعرا و خوشنویسان آذربایجان بوده و دارای دیوان شعری در ده هزار بیت بوده است. وی ابتدا هما تخلص می‌کرده و سپس تخلص خود را به مشکوه تغییر داده است. وی در سال ۱۳۱۱ ش (۱۳۵۱ ق) در تبریز درگذشته است.
وی در سال ۱۳۱۷ از تبریز به عتبات رفته و برگشته و وقایع سفر خود را طی سفرنامه حاضر به رشته تحریر درآورده است. این سفر از جمادی الاول تا شنبه ۲۹ ذی قعده همان سال طول کشیده است.
از جمله مزایای کتاب حاضر اشاراتی به وضع ارزاق عمومی در آن روزگار است. گو این که وضعیت کمبود غلات و مایحتاج عمومی سابقه داشته است: عجیب است که با وجود این همه گندم که همه روزه وارد تبریز می‌شود باز عمل نان مغشوش است. حضرت واهب العطایا خود به حال ضعفا و فقرا ترحم فرماید.
مشکوه السلطان مشهودات خود را از بعضی بناهای تاریخی، کتیبه‌ها و اوقاف در طور مسیر نقل کرده است. وضعیت شهرها، دهات، احوال مردم و سکنه، اقدامات سلاطین در آبادانی، و بیان وضعیت مشاهد مشرفه از خصوصیات دیگر این سفرنامه است.
کتاب حاضر بر اساس نسخه شماره ۰۳۰۷۳ کتابخانه دانشگاه تهران تصحیح شده و پیشتر در دفتر پنجم میراث اسلامی ایران چاپ شده و اینک به صورت کتابی مستقل منتشر شده است.
منبع: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران