از طرف دیگر انسانها حقیقتجو؛ کنجکاو ودانش طلباند؛ از پیوند این دو ساحت فطری؛ معرفتی به اسم زیباییشناسی متولد میشود.
در دو قرن اخیر، با گسترش این حوزه معرفتی، زیباییشناسی تبدیل به شاخه مستقلی از فلسفه شده است. مباحث و مضامین ژرف و لطیفی درباره زیباییشناسی در آثار فیلسوفان اسلامی، به ویژه ابنسینا؛ شیخ اشراق و صدرالمتألهین، یافت میشود. اما این مباحث به شکل نامنسجم و بدون تحلیل و تبیین در آثار این فیلسوفان بزرگ اسلامی پراکنده است.
نوشته حاضر گام کوچکی برای تدوین زیباییشناسی فیلسوفان اسلامی است.
در این نوشتار ضمن ارائه تحلیلها و تبیینهای گسترده از مطالب مندرج راجع به زیبایی شناسی در آثار سه فیلسوف بزرگ مسلمان یعنی ابنسینا، شیخ اشراق و صدرالمتألهین، تلاش شده است عین متن و مطالب آن بزرگان درباره مباحث زیبایی شناسی در منظر اهل فضل و اندیشه قرار گیرد تا زمینه برای تحلیلها و تفسیرهای متنوع و گسترده فراهم شود.
فهرست مطالب کتاب به این قرار است:
پیشگفتار
فصل اول: چیستی زیباییشناسی
فصل دوم: زیباییشناسی در آثار ابنسینا
جایگاه ویژه ابنسینا در فلسفه اسلامی سبب شده است اکثر مباحث بنیادین زیبایی شناسی مانند بحث ماهیت زیبایی، بحث خیال و فلسفه شعر به صورت مبسوط مطرح شود.
فصل سوم: زیباییشناسی در آثار شیخ اشراق
بحثهای بیان گروی و رمز و نماد در آثار شیخ اشراق به طور مفصل مطرح شده و هر چند به لحاظ کمی این فصل کم حجمتر است اما به لحاظ محتوا هم مباحث اختصاصی مربوط به زیبایی شناسی شیخ اشراق را شامل میشود.
فصل چهارم: زیباییشناسی در آثار صدرالمتألهین
بحث منشأ هنر، فلسفه عشق و مفاهیم زیبایی شناختی در آثار صدرالمتألهین بیشتر از آثار دیگر فلاسفه مطرح شده است.
منابع
این کتاب که به همت دکتر حسین هاشمنژاد نگاشته شده است در نه، 241 صفحه از سوی انتشارات سمت در تهران در سال 92 منتشر شده است.
منبع: کتابخانه مجلس شورای اسلامی