میراث مکتوب- هم‌زمان با هفتۀ کتاب، پنجاه‌ویکمین نشست ادبی خوانش متون کهن فارسی با خوانش و بررسی اشعار دیوان میرمحمدعلی، متخلص به رایج سیالکوتی، از شاعران قرن یازدهم و دوازدهم هندی و پاکستانی که برای هریک از ائمه اطهار(ع) قصیده‌ای سروده، در کتابخانه تخصصی ادبیات کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی برگزار شد.
دکتر محمدهادی زاهدی، در جلسه خوانش کتاب، سبک هندی را یکی از سبک‌های سه‌گانه ادبیات دانست که تأثیر شگرفی در تحول زبان و ادبیات فارسی گذاشته است.
مدیر مرکز اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، پیچیدگی و نازک‌خیالی شاعران هندی را از ویژگی‌های منحصربه فرد شاعران این سرزمین برشمرد و گفت: این ویژگی تا حدودی برگرفته از سرزمین هند است.
این نویسنده و ادیب یادآور شد: اشخاصی چون رایج سیالکوتی ناشناخته مانده‌اند؛ لذا بایستی بررسی‌های بیشتری نسبت به این شاعران و اشعار آنان صورت گیرد.
در ادامه جلسه، کارشناس بخش ترویج فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی با اشاره به مضامین بلند در مناجات‌ها، نعت‌ها، مناقب و مراثی دیوان رایج سیالکوتی و قالب‌های مختلف غزل، مثنوی، رباعی و… بیان کرد: این دیوان حکایت از معرفت شاعر به پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) دارد.
نسرین کمالی‌پور سبك شعر رایج را پیچیده و پرابهام دانست و افزود: این دیوان دارای همه خصوصیات و صناعات ادبی است كه در آن زمان در شعر فارسی متداول بوده است.
وی اضافه کرد: نسخه خطی دیوان رایج منحصربه‌فرد است كه در كتابخانه مركزی دانشگاه پنجاب لاهور نگهداری می‌شود.
وی یادآور شد: در دیوان تركیباتی وجود دارد كه شاعر آن را ابداع كرده یا امروزه متداول نیست و همچنین لغاتی نیز در آن به كار رفته كه فارسی نیست یا در فارسی امروزه معنای دیگر دارند؛ لذا چنین تركیبات و لغاتی در آخر دیوان گردآوری شده است.
گفتنی است، میرمحمدعلی متخلص به رایج از خانواده سادات بود كه از ترشیز مهاجرت و در سیالكوت از شهرهای قدیم پنجاب یا پاكستان اقامت کرد و امكان دارد هنگام تسخیر سیالكوت به دست محمود غزنوی، اجداد وی به سیالکوت وارد و در آنجا ماندگار شده باشند.
شایان ذکر است، استان پنجاب قرن‌های متمادی یکی از بزرگ‌ترین مراکز علم و ادب فارسی و گنجینه آثار پرارزش این زبان بوده است و بزرگانی از آنجا پدید آمدند که عامل رونق بیشتر علم و ادب شدند.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه آستان قدس رضوی