
ميراث مكتوب – «دیسقوریدس: یادگار پزشکی ماندگار از نخستین سده میلادی برای ده ها سده آینده» عنوان مقاله ای نوشتۀ سيد محمود طباطبايي است که در شمارۀ 80 کتاب ماه علوم و فنون منتشر شده است.
دیسقوریدس، در طى بیست قرن كه از نگارش آن مى گذرد، براى برجسته ترین پزشكان و مكاتب پزشكى شرق وغرب، همواره به عنوان یكى از گرانبهاترین میراث فرهنگ بشرى در علوم درمانشناسی و شناخت انواع گیاهان به ویژه گیاهان دارویی، پذیرفته شده و خوشبختانه از همان آغاز نگارش، به مراكز علمى راه یافت و هرچه دانشمندان و پژوهشگران در هر مقطع زمانى و مكانى به محتویاتش آگاهى بیشترى پیدا مى كردند، بیشتر به آن و نگارنده اش ارج نهاده، جالینوس، آن را برترین كتاب داروشناسى و درمانشناسی بشمار آورده است. رسیدن ترجمه این كتاب در میانۀ قرن سوم هجرى به پزشكان مشرق زمین، تحوّل اساسى در شیوۀ تدریس، تحقیق و طبابت آنان پدید آورد. اگر بخش عمده اى از اعتبار فعّالی تهاى طبّىِ رازى، ابن سینا، بیرونى، ابن البیطار و نظایرشان را مدیون موفقی تهای درمانیشان بدانیم، باید توجه داشته باشیم که آن دانشمندان، در موارد زیادی براى حلّ مشكلات تشخیصى و درمانىِ خود، به طور مستقیم یا غیرمستقیم، از رهنمودها و گفته هاى دیسقوریدس استفاده مي كردند و روی هم رفته، اطبّاى مشرق زمین، دیسقوریدس را انسانى فرهیخته،الهام گرفته از سوى خداوند، داراى ذهن واندیشه ای برتر از آدمیان، دَمِ شفابخش و برجسته ترین دانشمند گیاه شناس و داروشناس بشمار آورده اند. براى پى بردن به ارزش علمى و اهمیت این كتاب، باید آن را با دقّت و تأمّل خواند و جزء به جزء مطالبش را با دانش نوینِ پزشكى و داروسازى، مقایسه كرد.
دیسقوریدس، در طى بیست قرن كه از نگارش آن مى گذرد، براى برجسته ترین پزشكان و مكاتب پزشكى شرق وغرب، همواره به عنوان یكى از گرانبهاترین میراث فرهنگ بشرى در علوم درمانشناسی و شناخت انواع گیاهان به ویژه گیاهان دارویی، پذیرفته شده و خوشبختانه از همان آغاز نگارش، به مراكز علمى راه یافت و هرچه دانشمندان و پژوهشگران در هر مقطع زمانى و مكانى به محتویاتش آگاهى بیشترى پیدا مى كردند، بیشتر به آن و نگارنده اش ارج نهاده، جالینوس، آن را برترین كتاب داروشناسى و درمانشناسی بشمار آورده است. رسیدن ترجمه این كتاب در میانۀ قرن سوم هجرى به پزشكان مشرق زمین، تحوّل اساسى در شیوۀ تدریس، تحقیق و طبابت آنان پدید آورد. اگر بخش عمده اى از اعتبار فعّالی تهاى طبّىِ رازى، ابن سینا، بیرونى، ابن البیطار و نظایرشان را مدیون موفقی تهای درمانیشان بدانیم، باید توجه داشته باشیم که آن دانشمندان، در موارد زیادی براى حلّ مشكلات تشخیصى و درمانىِ خود، به طور مستقیم یا غیرمستقیم، از رهنمودها و گفته هاى دیسقوریدس استفاده مي كردند و روی هم رفته، اطبّاى مشرق زمین، دیسقوریدس را انسانى فرهیخته،الهام گرفته از سوى خداوند، داراى ذهن واندیشه ای برتر از آدمیان، دَمِ شفابخش و برجسته ترین دانشمند گیاه شناس و داروشناس بشمار آورده اند. براى پى بردن به ارزش علمى و اهمیت این كتاب، باید آن را با دقّت و تأمّل خواند و جزء به جزء مطالبش را با دانش نوینِ پزشكى و داروسازى، مقایسه كرد.