میراث مکتوب- «راز ماندگاری ایران» و «معنی زندگی» دو اثر از استاد دکتر حسن انوری از سوی نشر لنا منتشر شد.
استاد در کتاب «راز ماندگاری ایران» به معرفی برخی شاعران کلاسیک ایرانی پرداخته است و در آخر مقاله‌ای از خود دربارهٔ ایران را منتشر کرده است.
نگارنده، زبان فارسی را مهم‌ترین عنصر فرهنگ ایران می‌داند و می‌نویسد:«زبان فارسی رابط میان اقوام ایرانی… یک لحظه فکر کنید اگر زبان فارسی نبود، هویت ایرانی چه شکلی پیدا می‌کرد. این است که باید زبان فارسی را بزرگ‌ترین عنصر فرهنگی در ایرانِ معنایی بدانیم.
استاد انوری در کتاب «راز ماندگاری ایران» با عنا‌وینی چون «بخوان داستان و بیفزای مهر»، «جریان سّیال ذهن: زندگی و آثار سعدی»، «معنی بیگانه،صائب تبریزی»، «نگاهی دیگر»، «یگانهٔ روزگاران» به بررسی آثار ادب فارسی همت گمارده و آنها را در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است.
سعدی؛ نغمه‌پرداز عشق، وی در بخشی از این اثر چنین می‌نویسد:«خیلی جوان بودم، سیزده چهارده ساله، که شعر سعدی را کشف کردم. گزیده‌ای از غزل‌هایش را که در قطع بغلی چاپ شده بود در میان کتاب‌های پدرم پیدا کردم. غزل‌ها را بارها و بارها می‌خواندم، شعر نبود بلکه جریان سیّال ذهنیت بود که بر روی کاغذ تراویده بود و مرا می‌ربود و از خود بی‌خود می‌کرد.»
این استاد ادب فارسی، سعدی را یکی از چهار رکن فرهنگ ایرانی معرفی می‌کند و می‌نویسد:«زادگان بزرگ آدمی که فرهنگ و روح انسانی را عظمت و اعتلا بخشیده‌اند و بدان شرف و ارج داده‌اند چون هومر یونانی، دانتهٔ ایتالیایی، شکسپیر انگلیسی، گوتهٔ آلمانی و امثال ایشان بنیانگذاران فرهنگ بشری‌اند. اگر اینان نبودند، فرهنگ اوج و تعالی نمی‌یافت و مفهوم انسانیت ژرفایی نمی‌گرفت.»
از منظر استاد انوری، سعدی در یکی از خون‌بارتربن روزگاران تاریخ جهان زندگی کرد. سقوط آدمی را به فرودترین جایگاه اخلاق و رذالت مشاهده کرد. با این همه عشق را، که شرف آدمی را در آن می دانست، فراموش نکردو یکی از زیباترین نغمه‌های عاشقانهٔ جهان را در زبان فارسی به وجود آورد.
«راز ماندگاری ایران» بخش پایانی این کتاب است. استاد در این بخش ضمن نقد ادعای ترکان مبنی بر تعلق مولانا با آن دیار می‌گوید که باشد جسم مولانا از آنِ شما باشد. اما روح مولانا، که نمی‌توانید آن را درک کنید، از آنِ ایران است. در این عبارت نیز ایران همان معنا را دارد که در شعر فردوسی است. پس می‌توان گفت: ایران حاکی از یک معنای مکانی است که در مرزهای رسمی امروز آن را مشخص می‌کند.این استاد زبان فارسی، رازماندگاری ایران نخست زبان فارسی، هوش مردمی و روحیهٔ مسالمت‌آمیز و جذاب و در عین حال سازش‌کار با فرهنگ بیگانگان می‌داند.
کتاب «معنی زندگی» مجموعهٔ ده مقاله در حوزهٔ زبان و ادبیات فارسی است. هدف تمدن، یعنی هدف زندگی جمعی انسان‌ها، باید پرورش همهٔ انسان‌ها در سطحی از تعالی باشد، یعنی باید سعی کنیم جامعه طوری اداره شود که عدالت، آزادی و تساهل نهادینه شود و همگان به‌طور نسبی از تربیتی والا و متعالی بهره‌مند شوند. در این صورت است که سعادت ملّی و جهانی حاصل می‌شود و زندگی معنا پیدا می‌کند.
استاد انوری از سال ۱۳۴۱ تا ۱۴۰۱ در لغت‌نامهٔ هخدا به کار مشغول بود. وی در یادداشت نخست این اثر نگاهی به فعالیت‌های خود در لغت‌نامه کرده و از کار شصت ساله در ابن نهاد فرهنگی خبر می‌دهدو خاطراتی از سالها فعالیت در آنجا را نقل می‌کند و درباره خداحافظی‌اش از آنجا چنین می‌نویسد:«سازمان لغت‌نامهٔ دهخدا یکی از سازمان‌های وابسته به دانشگاه تهران است. رئیس آن را رئیس دانشگاه تهران تعیین می‌کند.، اخیراً رئیس دانشگاه خانمی را به ریاست سازمان لغت‌نامه تعیین کرد بی‌آنکه مدت ریاست رئیس قبلی تمام شده باشد. مطلع شدیم که می‌خواهند در سازمان لغت‌نامه تغییراتی بدهند. به رئیس جدید گفتم در تغییراتی که می‌خواهد بدهد عجله نکند، دو هفته مطالعه کند، کارمندان را بشناسد، بعد دست به عمل بزند….. اما متاسفانه صبح روز بعد سرپرست مؤلفان لغت‌نامه را که بانویی فرهیخته و آشنا به امور لغت‌نامه بود و با جان و دل برای لغت نامه کار می‌کرد در اختیار کارگزینی قرار داد و همچنین متصدی امور بین‌الملل را. فضای آرام لغت‌نامه شد فضایی ناآرام و تحمل‌ناپذیز، لااقل برای من که از شصت سال پیش پیوسته در آرامش کار کرده بودم. در آستان نود سالگی در فضای جدید و با آدم‌های جدید کار کردن برایم ناگوار بود. از این رو لغت‌نامه را ترک کردم. فردای آن روز همهٔ مؤلفان نیز جز یک تن لغت‌نامه را ترک کرده بودند.
«دشواری‌های فرهنگ‌نویسی در زبان فارسی»، «تجربه‌های من در فرهنگ‌نویسی»، «آسیب‌شناسی زبان فارسی»، «ایران در شاهنامه»، «اسطوره و شعر»، «آیا باب برزویهٔ طبیب در کلیله و دمنه نوشتهٔ ابن‌مقفع است؟»، «روز حافظ»، «روز زبان فارسی-شهریار» و «معنی زندگی» عنوان دیگر مقالات استاد انوری است که در این اثر منتشر شده است.
«معنی زندگی» به بهای ۸۵ هزار تومان و «راز ماندگار ایران» نیز به قیمت ۱۶۵ هزار تومان هر دو در حوزهٔ ادبیات از سوی نشر لنا منتشر شده است.
