میراث مکتوب- دومین شماره فصلنامه «دربند» زمستان ۱۴۰۱، با پرونده ویژه در مورد «عباس‌میرزا و آذربایجان» به‌تازگی منتشر شده است.
داود دشتبانی صاحب امتیاز و مدیرمسئول دربند در سرمقاله خود با عنوان «سر به راه مملکت باید نهاد به نام نه به ننگ» آورده است: «میهن‌دوستی در دنیای کنونی واقعی‌ترین و محوری‌ترین ارزش جهانشمول و قابل دفاع است. دولت-ملت‌ها در دنیای کنونی تنها ارزش باقیمانده واقعی هستند که مانع از بروز تعارض همه‌گیر و بی‌نظمی و آشوب در جهان می‌شوند و هرگونه تزلزل در نظم کنونی مبتنی بر دولت-ملت بدل به یک کابوس جهانی خواهد شد.»
او ادامه داده است: «ایران‌دوستی بیش و پیش از آنکه راه‌حلی سیاسی و سیاستی باشد چارچوبی تمدنی و فرهنگی است. اکنون وظیفه نیروهای ایراندوست دوچندان شده و بایستی با هوشیاری و آمادگی بیشتری روند امور را پی بگیرند. این تلاش باید با درک و شناخت و ملهم از فرهنگ و تمدن ایرانی باشد. برخلاف قول مشهوری که این روزها زبانزد شده است به ننگ و به نامردی نمی‌توان از ایرانیت دفاع کرد. ایرانیت هرگز نمی‌تواند با ننگ و نامردی همراه شود.»
پرونده ویژه این شماره از دربند شامل مقالات «عباس میرزا؛ نخستین معمار بنای نظام جدید در ایران معاصر» از غلامحسین زرگری‌نژاد استاد بازنشسته دانشگاه تهران، «عباس میرزا و آذربایجان» به قلم صادق حیدری‌نیا، «مکاتیب تاریخی: یک نامه تاریخی از عباس میرزا نایب السلطنه» به قلم محمد امین ریاحی خویی، «وصیت‌نامه منسوب به عباس میرزا نایب‌السلطنه» از جهانگیر قائم‌مقامی و سندی از کوشش عباس میرزا برای نوسازی آموزش در ایران از سمیه حمیدی است.
«نسخه‌ای مهم تا هنوز گمنام از علی منشی تبریزی» از علیرضا دولتشاهی نیز به معرفی یک رساله ناشناخته سیاسی از دوره قاجار پرداخته است. «یازده گزارش از کتیبه تندیس کورش» نوشته جعفر وثوقی و «ایران ما و مطالعات ملت‌شناسی» از حمیدرضا جلائی‌پور سایر مقالات این شماره از دربند هستند.
«دین مردمان ایرانی‌تبار قفقاز شمالی» به قلم حامد کاظم زاده ایرانشهر به معرفی آئین‌های مردمان این منطقه پرداخته و «تاریخ سازی در جمهوری آذربایجان» به قلم سیدمهدی حسینی تقی‌آباد نیز مقاله‌ای است که به تاریخ‌نگاری دولتی در این همسایه شمالی می‌پردازد.
«دربند» فصلنامه فرهنگی و تاریخی با تمرکز بر حوزه تمدنی و فرهنگی ایران است که به مدیرمسئولی و صاحب امتیازی «داود دشتبانی» منتشر می‌شود. پیش از این دربند به شکل دوماهنامه در سال‌های ۹۶ و ۹۷ منتشر شده بود و دوره جدید مجله دربند با همان سیاق به شکل فصلنامه منتشر خواهد شد. شماره نخست دوماهنامه دربند به بررسی زندگی و اندیشه‌های حسین کاظم‌زاده ایرانشهر اندیشمند و فعال مطبوعاتی دوران مشروطه اختصاص داشت که با استقبال اندیشمندان و مخاطبان روبرو شد.
شماره دوم این نشریه به زندگی و آثار استاد محمدحسین شهریار پرداخت و پرده از تحریف آثار و اشعار این شاعر بزرگ معاصر توسط جریانات قوم‌گرا برداشت و شماره سوم دوماهنامه دربند با عنوان مسائل ایران به بررسی تحولات حوزه هویت ملی اختصاص داشت و در شماره چهارم نیز پرونده ویژه‌ای درباره آثار و اندیشه‌های فرهنگ رجایی استاد علوم سیاسی دانشگاه اوتاوا منتشر کرد که با مقالاتی از استادان و دانشجویان دکتری علوم سیاسی دانشگاه تهران همراه بود و در مراسمی با حضور خود فرهنگ رجایی در خانه اندیشمندان علوم انسانی رونمایی شد.
فصلنامه دربند در شماره اول دوره جدید خود به موضوع جهان ایرانی از پنجشیر تا شوشی پرداخت و تحولات افغانستان و قفقاز را بررسی کرد.
دومین شماره فصلنامه «دربند» زمستان ۱۴۰۱، با پرونده ویژه در مورد «عباس‌میرزا و آذربایجان» با قیمت ۱۰۰ هزار تومان روی پیشخان آمده است.
