مراث مکتوب- جامع الفوائد، عنوان کتاب دستوری است که یک قرن پیش از دستور سخن میرزا حبیب در 1185ق، نگاشته شده است. این دستور زبان، ساختاری نوپدید دارد و به دور از نظریه‌های غربی و تقریباً عربی ارائه شده و نویسنده‌اش معتقد است که زبان فارسی بعد از عربی بهترین زبان جهان است.
نوازش‌علی‌خان کابلی متخلّص به شیدا از شیعیان افغانستان بوده است. وی همانند پدرش به پرورش علمای دینی و احیای مذهب جعفری و ساخت مسجد و مدرسه در لاهور پرداخته است و در اواخر عمر به همراه خانواده‌اش به کربلا رفته و در حدود 1296ق. قلعه‌ای بزرگ که به نام قلعه هندی و قلعة نوّاب شهرت یافته بنا کرده است. همچنین وی مدتی را به تلمّذ در نزد میرزای شیرازی در سامرا پرداخته و پس از فوت وی بار دیگر به کربلا باز گشته و در 1313ق در همانجا از دنیا رفته است.
کتاب جامع‌الفوائد بر مبنای ریشه‌شناسی واژگانی و زبان‌شناختی تدوین شده است. این کتاب از کهن‌ترین منابع دستورنویسی در زبان فارسی است. شیدا عناصر نقش‌آفرین در دستور زبان فارسی یعنی حروف (اجزای زبانی کوچکتر از واژه) را مورد بررسی قرار می‌دهد و از خلال این بررسی به طرحی نو از دستور زبان فارسی دست می‌یابد که منحصر به فرد است. وی معتقد است که با اِعداد و اِحصای «حروف» نقش‌آفرین، دستور زبان فارسی قابل توضیح خواهد بود. او به جهت بنا و تکیۀ دستور زبان او بر «حرف» به عنوان کنشگر دستوری، دستور زبان فارسی را از عربی متمایز نموده است.
جامع الفوائد دارای سه مقدمه و چندین فایده و سه قانون و یک خاتمه است: قانون اوّل: حروف مفرده و تبدیل حرفی به حرفی؛ قانون دوم: حروف مرکبه در دو نوع؛ قانون سوم: قواعد جلیله و فواید جمیله.
این کتاب، نسخ فراوانی در حیدرآباد دارد و امروزه از میراث معنوی شبه قاره به شمار می‌رود. تصحیح مذکور بر اساس 9 نسخه انجام پذیرفته است. در پایان کتاب نیز نمایه‌های هشت‌گانۀ مفیدی استخراج شده که به روند تحقیق و پژوهش کمک شایانی می‌کند.
تحقیق و تصحیح جامع الفوائد را دکتر زهیر طیب انجام داده و انتشارات دار تراث اسلامی این کتاب را به سال 1398 در قطع رقعی و 272 صفحه به انتشار رسانده است.
منبع: پایگاه کتابخانۀ مجلس