میراث مکتوب – ژان کالمار(2017-1931) از استادان پیشکسوت ایرانشناس فرانسوی در 2می/12 اردی بهشت سال 2017/1396 در سن 85 سالگی درگذشت.
او از آغاز جوانی و تحت نظر نسلی برجسته از ایرانشناسان فرانسوی به مطالعات ایرانی دلبستگی یافت. حوزه اصلی تحقیقاتی پروفسور کالمار تاریخ تشیع و تحولات آیینی آن با تأکید بر ایران عصر صفوی تا دوره قاجار ، جغرافیای تاریخی و تاریخ ایران بود. او رساله دکتری خویش را در باره مراسم محرم در ایران تألیف و از آن در دانشگاه پاریس 3 در سال 1975/1354دفاع کرد. سپس به عنوان عضو هیأت علمی و پژوهشگر در پاریس به کار پرداخت. پس از آن محقق و مدتی بعد مدیر بخش ایرانشناسی مرکز ملی تحقیقات فرانسه(CNRS) شد. تمرکز اصلی تحقیقاتی کالمار تحولات آیینی تشیع در ایران از صفویه تا قاجاریه بود و در همین موضوع مقالاتی بدیع و متعدد در نشریه های معتبر و نیز دایره المعارفهای مشهوری همچون چاپ دوم دائره المعارف اسلام (هلند) و دانشنامه ایرانیکا(آمریکا) منتشر کرد. او عضو هیأت تحریریه نشریه معروف Studia Iranica و از اعضای تحریریه رشته انتشاراتی بود که توسط انجمن تاریخ شرق Socie`te d`Histoire de L Orient نشر می یافت.
پروفسور کالمار در سال 1984 گروهی پژوهشی ایجاد کرد که در باره تاریخ جهان اسلام به ویژه جهان ایرانی تحقیق می کردند. یکی از مهمترین اقدامات او در حوزه ایرانشناسی برگزاری نخستین میز گرد بین المللی صفویه شناسی بود. نخستین میزگرد با شرکت صفویه شناسان مشهور دنیا در سال 1989 در پاریس برگزار شد. دومین میزگرد بین المللی صفویه شناسی در پمبروک کالج دانشگاه کمبریج و سومین آنها در دانشگاه ادینبورو برگزار گردید. مجموعه مقالات این میزگردها نشر یافته اند و مقالات میزگرد پاریس به فارسی نیز ترجمه شده است.
فهرستی نسبتاً کامل از آثار پژوهشی پروفسور کالمار در شماره ویژه نشریه زیر که به عنوان جشن نامه او به همت پروفسور ماریا شوپه(CNRS)، پروفسور ماساشی هانه دا(دانشگاه توکیو) و پروفسور میکله برناردینی (دانشگاه ناپل)فراهم آمد، انتشار یافته است:
Eurasian Studies : Journal for Balkan, Eastern Mediterranean, Anatolian, Middle Eastern, Iranian and Central Asian Studies, Volume 1-2(2006).
دکتر منصور صفت گل