میراث مکتوب – خطبة البیان از جمله خطبه های منسوب به امام علی (ع) است که غالب علمای شیعه در صحت انتساب آن تردید ورزیدهاند. این خطبه نه تنها در نهج البلاغه نیامده است، بلکه در مناقب ابن شهر آشوب نیز در شمار خطبه های علی (ع) از آن نام برده نشده است.
از این خطبه متنهای متعدد و متنوعی در دست است که اغلب آنها با یکدیگر متفاوت است؛ به گونه ای که پارهای از متنها جز عنوان واحد شباهت و اشتراکی با بقیه ندارند و برخی نیز تنها دارای مقدمه و چند بند همسانند. گویی هر یک از این متنها به منزلۀ خطبه مستقلی است که عنوان واحدی برآنها نهاده شده است. چنانکه میان آنچه که حافظ رجب برسی در مشارق انوار الیقین خود آورده با سه نسخهای که در الزام الناصب از این خطبه آمده است همانندی بسیار اندکی دیده میشود.
متن کامل این مقاله نگاشته باقر صدری نیا که در یادنامۀ استاد فقید دکتر رشید عیوضی با عنوان «پیر گلرنگ» منتشر شده است اینجا بخوانید. این یادنامه به اهتمام محمد طاهری خسروشاهی از سوی نشر کتابخانۀ تخصصی ادبیات به چاپ رسیده است.