میراث مکتوب – بازشناخت منابع و مآخذ این دانشمند گرانمایه از ضرورت‌های عرصه تحقیق در میراث ماندگار شیعی است. از همین رو کتاب حاضر به شناسایی آثار مورد مراجعه ابن شهرآشوب و معرفی پدیدآورندگان آنها و نحوه ارجاع یا اشاره به آنها در مناقب و متشابه و یا یادکردن از آنها در معالم العلماء می‌پردازد. امید که در این عرصه افق‌هایی پیش روی بگشاید.
محمد بن علی بن شهرآشوب ساروی، معروف به شیخ الطائفه ثانی یا ابوجعفر ثانی، از علمای مشهور شیعه در قرن ششم محسوب می‌شود. متأسفانه بسیاری از آثار او از دست رفته و آنچه مانده و سبب شهرت او شده، مناقب آل ابی طالب و چند اثر دیگر است. یکی دو اثر او نیز در دسترس است که به صورت مخطوط مانده است. سال گذشته حین برگزاری کنگره بزرگداشت او، مناقب ترجمه شد. اعلام الطرائق نیز تصحیح و تحقیق شده و چند اثر و مجموعه مقاله درباره او به نگارش درآمد.
به تازگی مترجم کتاب مناقب، کتاب درآمدی بر کتابخانه ابن شهرآشوب را منتشر کرده است. کار انجام شده، شبیه کار کلبرگ در کتابخانه ابن طاوس میباشد. در معرفی این کتاب آمده است:
یکی از ویژگی‌های برجسته ابن شهرآشوب ملقب به ابوجعفر ثانی دسترسی او به منابع کهن و متنوع شیعه و سنی و اطلاع از مآخذ دانش‌های گوناگون اسلامی اعم از تفسیر و علوم قرآن، کلام و عقاید، حدیث و علوم حدیثی، فقه و اخلاق، سیره و تاریخ، و ادبیات و دانش‌های وابسته است.
او با تکیه بر دسترسی‌ها و توانمندی‌ها در دو اثر گرانسنگ خود مناقب آل ابی‌طالب و متشابه القرآن که به قلم مؤلف حاضر به فارسی برگردانده شده‌اند از صدها منبع بهره جسته و به آنها ارجاع داده یا از آنها نام برده، آن سان که در معالم العلماء نیز از شمار فراوانی از آثار یاد کرده است.
بازشناخت منابع و مآخذ این دانشمند گرانمایه از ضرورت‌های عرصه تحقیق در میراث ماندگار شیعی است. از همین رو کتاب حاضر به شناسایی آثار مورد مراجعه ابن شهرآشوب و معرفی پدیدآورندگان آنها و نحوه ارجاع یا اشاره به آنها در مناقب و متشابه و یا یادکردن از آنها در معالم العلماء می‌پردازد. امید که در این عرصه افق‌هایی پیش روی بگشاید.
مطالب کتاب بر اساس الفبای نام مشهور مؤلف سامان یافته است.
صابری: حسین، درآمدی بر کتابخانه ابن شهرآشوب، مشهد، بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی، 1393.
منبع: کتابخانه تخصصی تاریخ ایران و اسلام