کد خبر:2714
پ
1692_1908

داوری‌ها، شناخت‌شناسی و نظام نوری در فلسفه اشراق

فلسفه و عقل از جهت ماهیتى که دارند، طبیعتى بیرنگ، آزاد و رها دارند

میراث مکتوب – فلسفه و عقل از جهت ماهیتى که دارند، طبیعتى بیرنگ، آزاد و رها دارند و فیلسوف از آن جهت که فیلسوف است، ابزارى غیر از عقل نمی‏شناسد و از آنجا که هیچ اندیشه‌‏اى از نقطه صفر آغاز نم‏یشود و هر اندیشمندى هنگام اندیشیدن درگیر با مسائل بیرونى و درونى است، و فلاسفه نیز از این اصل کلى مستثنا نیستند، فیلسوف واقعى کسى است که قدرت بر تعلیق اندیشه‏‌ها و آموزه‌‏هاى دینى و تدبیر آزادانه قیاس را داشته باشد و اگر چنین قدرتى ندارد، هرچند که اطلاعات فلسفى بسیارى داشته باشد، عقل او عقل درگیر و به تعبیر سهروردى عقل سرخ است، «عقل سرخ عقلى است که با محیط درگیر است، عقل اول عقل سرخ نیست»، و چنان که بیان گردید، صرف درگیرى عقل با غیر خود که امرى اجتناب ‏ناپذیر است، مذموم نیست، بلکه مهم میزان توانایى و تفلسف فیلسوف است که از نخستین مراحل شکل‌‏گیرى قیاس تا نتیجه‌‏گیرى از مدار فلسفه‏‌ورزى خارج نگردد و چنانچه به هر دلیلى عقل او از اصطیاد قضیه‏‌اى ناتوان باشد، پناه به کشف و الهام نبرد چون فلسفه‏‌ورزى نیست و از قرآن و روایت بدون استدلال مدد نجوید چون این تعبد است نه تفلسف، خط قرمز فیلسوف عقل است چون می‌داند عقل با طی مقدمات درست نسبت به امورى که قدرت ادراک بر آنها دارد خطا نمی‌کند هرچند ممکن است عاقل خطا کند.

چه اینکه نبود عقل و فلسفه در حصار ملت و مذهب بدین معنا نیست که خردورزى و فلسفیدن فیلسوفان مسلمان به دلیل اینکه در محیط اسلامى است، فلسفه نباشد و تلاش‏‌هاى عقلانى آنان را یکسره کلامى و الهیاتى بدانیم.

بحث کوتاهی که مطرح شد نگاهى کلى به دانش فلسفه بود و چنان که ملاحظه شد مقصود از ارائه این بیان کوتاه درباره فلسفه همراه با پسوند یا بدون آن، تنها طرح پرسش‏هایى در این باره بود و داورى نهایى به عهده خوانندگان است که با مطالعه آن و نگاهى به دستگاه فلسفى سهروردى، در‌می‌ یابند که فیلسوف اشراقى در نزاعى سخت و سنگین اساس فلسفه مشائى را بنایى ویران بر بنیانى ناپایدار و اعتبارى می‏داند، و چنان که در مباحث پیش رو روشن خواهد شد در یک سوى این نزاع ابن ‏سینا قرار دارد که سکه فلسفه استدلالى، در دنیاى اسلام به نام وى ضرب گردیده است و در سوى دیگر شیخ اشراق قرار دارد که با طراحى و تدوین فلسفه اشراقى به طور عام و در حکومات و داوری‌های وی با ابن ‌سینا به طور خاص تلاش نموده است خطاهاى فلسفه مشائى را نشان دهد.

کتاب داوری‌ها، شناخت‌شناسی و نظام نوری در فلسفه اشراق حاوی تبیین مبانی اساسی نظام فلسفه اشراق است و می‌تواند در دوره دکتری فلسفه غرب، دوره دکتری فلسفه تطبیقی، دوره کارشناسی ارشد فلسفه غرب و دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد فلسفه اسلامی به عنوان یکی از منابع اصلی درس فلسفه اشراق استفاده شود.

کتاب داوری‌ها، شناخت‌شناسی و نظام نوری در فلسفه اشراق تالیف دکتر محمد ذبیحی در ۳۷۱ صفحه و به مبلغ ۹۵۰۰۰ هزار ریال از سوی انتشارات سمت در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کلید مقابل را فعال کنید

مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب
تهران، خیابان انقلاب اسلامی، بین خیابان ابوریحان و خیابان دانشگاه، شمارۀ 1182 (ساختمان فروردین)، طبقۀ دوم، واحد 8 ، روابط عمومی مؤسسه پژوهی میراث مکتوب؛ صندوق پستی: 569-13185
02166490612