ویدا احمدی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در این نشست اظهار کرد: ملاصدرا با آنکه حکیم است، اما ادیب نیز است. در واقع آثار وی، علاوه بر وزن و بار فلسفی و حکمی، وزن ادبی هم دارد.
وی با اشاره به اینکه ملاصدرا، قلم بسیار زیبایی دارد، بر ضرورت گنجاندن بخشی از آثار ملاصدرا در بین واحدهای درسی دانشجویان دکتری ادبیات، تأکید کرد.
سخنران این نشست با خوانش بخشی از منطق‌الطیر، گفت: از طرف دیگر، عطار نیز به باور من، از فلسفه گریزان است و به این موضوع در منطق‌الطیر خود نیز اشاره کرده است.
احمدی بیان کرد: شاید تعبیر فلسفه اسلامی در فرهنگ ما، خیلی تعبیر درستی نباشد. چراکه فلسفه، به غرب تعلق دارد. همچنین فلسفه، عقل خودبنیاد است و خودبنیاد تلاش می‌کند تا به نتایجی، برسد.
وی ادامه داد: اما آنچه در فرهنگ ما به‌ویژه در مکتب فکری ملاصدرا اتفاق افتاده، به نظرم حکمت است. ملاصدرا به‌عنوان یک مسلمان شیعه، از آموزه‌های قرآن و همچنین از آموزه‌های اهل بیت(ع) بسیار بهره برده است. بنابراین، ملاصدرا، بیشتر یک حکیم است، نه فیلسوف.
این مدرس دانشگاه با اشاره به نام برخی از فلاسفه غربی همچون «هگل» و خوانش 6 بیت از حکایت سیمرغ منطق‌الطیر عطار، به تبیین تمثیل نور پرداخت.
وی همچنین گفت: ملاصدرا در کتاب اسفار خود به پنج مرتبه وجود شامل ملائکه، انسان، حیوان، نبات و جماد، اشاره کرده است.
سیمرغ؛ نماد ذات الهی
احمدی در ادامه این نشست به بررسی نمادهای حکایت سیمرغ عطار و نمادهای تمثیل نور ملاصدرا پرداخت چنان‌که از پرنده سیمرغ، به‌عنوان یکی از نمادهای مهم در ادبیات فارسی نیز نام برد.
وی افزود: عطار، سیمرغ را نماد ذات الهی در نظر گرفته است. از سویی دیگر، ملاصدرا نیز منبع نورانی را به‌عنوان ذات خداوند در نظر گرفته است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه، گفت: سیمرغ، پرنده‌ای است که ذات آن نور است و عطار برای اینکه عظمت آفرینش خداوند را نشان دهد، بسیار هنرمندانه بیان کرده که سیمرغ با یک پر خودش، جلوه‌گری کرده و این جهان هستی را متجلی می‌کند.
سخنران نشست با اشاره به بخشی از کتاب «مشاعر» از ملاصدرا درباره گزینش نماد منبع نورانی، افزود: عطار و ملاصدرا، هر دو به یک موضوع اندیشیده و سخن گفتند. اما عرفا و ادبا در قیاس با فلاسفه و حکما، سعه اندیشه دارند.
وی بیان کرد: عطار، حدیثی از پیامبر(ص) را در حکایت سیمرغ آورده است که براساس آن، جهان هستی به مثابه یک پژوهشگاه است. این پژوهشگاه نیز شامل کشورها است. این کشورها نیز همان مراتب وجودی ملاصدرا است. بنابراین عطار، نگاهی گسترده دارد و به جای آنکه پنج مرتبه تعیین کند، به کشورها اشاره کرده است.
احمدی در پایان نشست نیز چند سطری از مقاله خود را با محوریت این موضوع خواند که مورد توجه حاضران قرار گرفت.
همچنین در این نشست تخصصی، مجید شایان مجد، مسئول امور تالار محققان سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، خاطرنشان کرد: تالار محققان کتابخانه مرکزی حرم مطهر حضرت رضا(ع) با حضور پژوهشگرانی در رشته‌های مختلف، ظرفیت علمی بالایی دارد که از این ظرفیت، برای برگزاری نشست‌های تخصصی در طول سال، استفاده می‌شود.
منبع: کتابخانه آستان قدس رضوی