میراث مکتوب – نوشتن تاریخ ترجمۀ هر زبانی، یا هر كشوری، كار چند و چندین تن نیست. تا زمانی كه همۀ آثار ترجمه شده یا دست كم بخشهایی از همه ترجمهها را مقابلهگران مسلط به دو زبان مبدأ و مقصد و موضوع اثر با اصل آنها مطابقت ندهند و جمع بندی حاصل از ارزشیابی مجموع ترجمهها، با توجه به عاملهای موثر بر آنها به دست نیامده باشد راه برای نگارش تاریخ ترجمه در معنای واقعی آن هموار نخواهد شد.
ترجمه در ایران، تاریخ دیرینه و مخاطرات گوناگونی داشته است. آغاز ترجمه در ایران عصر پیش از مادها را هم در بر میگیرد و این بدان معناست که از زمانی که خط در ایران باستان ابداع شده درکنار آن فن ترجمه برای ارتباطگیری طوایف و قومهای مختلف از ضروریات و نیازهای انسان اولیه بهشمار میرفته است. تاریخ ترجمه درایران، از دیرینه ترین روزگار تا عصر حاضر، شاهد پیدایش و ظهور چندین جنبش ترجمه در چند دورۀ متفاوت تاریخی بوده است.
عبدالحسین آذرنگ از پژوهشگران مطلع تاریخ نشر ایران این بار به سراغ تاریخ ترجمه رفته است. تاریخ ترجمه در ایران، از دیرینه ترین روزگار تا عصر كنونی ما، شاهد بروز و ظهور چند جنبش ترجمه در چند دوره متفاوت تاریخی بوده است. مانند جنبشهایی در عصر ساسانیان، سامانیان، قاجاریان، دهههای 1320-1340 شمسی و پس از انقلاب 1357.
كتاب حاضر تا پایان دوره قاجار به انتهای تحقیق و پژوهش خود میرسد و نویسنده تأكید دارد كه باید همه ترجمهها از سال 1300 خورشیدی تا 1357 بررسی و ارزیابی شود تا بتوان تاریخ ترجمه بعد از دوره قاجار تا پایان دوره پهلوی را به نگارش درآورد.
ویراستاری و نظارت محتوایی كتاب تاریخ ترجمه در ایران را كامران فانی به انجام رسانده است.
عبدالحسین آذرنگ محقق و پژوهشگر تاریخ نشر است كه پیش تر از او كتابهای مختلفی در حوزه تاریخ نشر ایران منتشر شده است.
آذرنگ: عبدالحسین، تاريخ ترجمه در ايران، تهران، ققنوس، 440 صفحه، قطع: رقعی، شمارگان: 1000 نسخه، بها: 270000ریال، 1394.