در ابتدای این مراسم دکتر اکبر ایرانی، مدیرعامل مرکز پژوهشی میراث مکتوب در سخنانی کوتاه با ارائۀ گزارش از فعالیت های این مرکز در ماه گذشته بیان کرد: تیرماه سال جاری ویراست دوم کتاب زادالمسافر به کوشش دکتر سید محمد عمادی حائری منتشر شد که این چاپ، نسبت به چاپ قبلی امتیازاتی دارد و یک نسخۀ کهن تر و صحیح تر از کتاب زادالمسافر است.
انتشار کتاب سه رساله از ثابت بن قره به کوشش پویان رضوانی و ضمایم 33 و 34 دوفصلنامۀ علمی پژوهشی آینۀ میراث با عناوین «علامه قزوینی و شیوه غربی تحقیق» به قلم دکتر محمود امیدسالار و منظومۀ «گوی و چوگان (کارنامه)» به تصحیح دکتر بهرام گرامی دیگر آثاری بود که مدیرعامل مرکز پژوهشی میراث مکتوب به عنوان فعالیت های ماه گذشته این مؤسسه از آن یاد کرد و افزود: به تازگی نیز شمارۀ چهارم دوفصلنامۀ میراث علمی اسلام و ایران به سردبیری دکتر محمد باقری به چاپ رسیده است که امیدواریم با انتشار این مجله، مقالات حوزه های فرهنگ و تمدن اسلامی بیشتر شناسایی شود.
وی ادامه داد: موضوعی که در جلسات دوستانه مطرح می‌کنیم ارتباط و پیوند اهالی فرهنگ وعلاقه مندان به فرهنگ است. در این بین افراد فرهنگ دوستی به آثار میراث مکتوب علاقه مند شدند و حامی چاپ کتاب هایی شدند که نام آنها در کتاب درج شده است.
معرفی ذخائر علمی نسخه های خطی؛ هدف اصلی دوفصلنامۀ میراث علمی اسلام و ایران
در ادامه دکتر محمد باقری سردبیر دوماهنامه «میراث علمی اسلام و ایران» ضمن توضیحاتی دربارۀ این نشریه گفت: در ایران اولین مقاله در زمینۀ تاریخ علم در مجلۀ «تاریخ علم» دانشگاه تهران منتشر شد. بنیانگذار آن مجله، دکتر هادی عالم زاده بود. پس از دکتر عالم زاده سردبیری آن مجله به من سپرده شد و من هم مدت 5 سال سردبیر این مجله بودم. از دو سال پیش دکتر حسین معصومی همدانی سردبیری این مجله را پذیرفتند و در واقع مناسب ترین فرد برای مسئولیت این مجله، ایشان بودند. در حال حاضر نیز دانشجویانی با ایشان همکاری دارند که همۀ آنها پتانسیل های خوبی دارند و خون تازه ای در رگ های این مجله دمیده شده است.
وی افزود: تفاوت مجله «میراث علمی اسلام و ایران» با نشریاتی مانند «تاریخ علم» این است که امتیاز علمی – پژوهشی ندارد و کسانی که دنبال مواهب رتبه هستند در آن مقاله منتشر نمی کنند. ویژگی دیگر این مجله این است که برای عموم مخاطبان چاپ می شود. به این معنا که تنها مورد توجه متخصصان تاریخ علم نیست. برای مثال اگر فردی رشتۀ کتابداری خوانده است می تواند از مطالب آن استفاده کند. البته این کار تا حدی سهل و ممتنع است ولی از این لحاظ دارای اهمیت است که می توانیم مقالاتی را که به زبان انگلیسی وجود دارد و نمی توان آن را در مجلات علمی – پژوهشی منتشر کرد، ترجمه و در این مجله منتشر کنیم.
به گفتۀ دکتر باقری هدف دوفصلنامۀ «میراث علمی اسلام و ایران» این است که ذخائری را که در نسخه های خطی وجود دارد از فراموشی نجات دهد و به گروه وسیعتری عرضه کند.
وی ضمن اظهار تأسف از اینکه دوفصلنامۀ میراث علمی اسلام و ایران در سطح جامعۀ علمی و مخاطبان خود به درستی معرفی نشده است، تصریح کرد: مجلاتی بسیاری در دنیا در زمینۀ تاریخ علم منتشر می شود ولی جایی نیست که مجلۀ تاریخ علم را با مخاطب نسبتاً عام منتشر کند و این مجله از این لحاظ اهمیت زیادی دارد.
ضرورت افزایش ترجمۀ آثار در رشته‌های تاریخ
حجت الاسلام والمسلمين سیدهادی خامنه ای، رئیس پژوهشکدۀ تاریخ اسلام نیز در این نشست با اشاره به عملکرد این پژوهشکده گفت: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام بیش از یک دهه است که فعالیت خود را در زمینۀ تاریخ اسلام آغاز کرده است. گروه هایی در زمینۀ تاریخ به معنای خاص و علوم انسانی به معنای عام در آن به تحقیق مشغول هستند.
وی ادامه داد: یکی از گروه های پژوهشکده، گروه بین رشته ای است و در آن تحقیق در زمینه تاریخ و همکاری های میان رشته ای با محوریت علم تاریخ و سایر علوم صورت می گیرد. گروه دیگر گروه روش شناسی است. متأسفانه در برخی رشته ها آثار مربوط به دانشمندان ایرانی به طور خاص و دانشمندان مسلمان به طور عام بسیار کم است و نیازمندیم در این دو مبحث بیشتر به ترجمه بپردازیم.
مشکلی که در پژوهشکده ها وجود دارد این است که آداب اداری وزارت علوم اجازۀ ترجمه را به پژوهشگران نداده و همۀ گروه ها مقید هستند که 65 درصد تولید اثر داشته باشند و 35 درصد ترجمه؛ در حالی که این سنت باید شکسته شود و به وزارت علوم اثبات شود که در پاره ای از علوم و رشته ها دانش تولیدی زیادی نداریم و برای کسب برخی علوم باید ده ها سال به ترجمه بپردازیم.
رئیس پژوهشکدۀ تاریخ اسلام در پایان با اشاره به سایر گروه های پژوهشی این پژوهشکده گفت: در پژوهشکدۀ تاریخ اسلامی شش گروه فعالیت دارند که امیدواریم این گروه ها به ده گروه ارتقا پیدا کند. پژوهشکدۀ تاریخ اسلام همچنین در رشته هایی مانند سیره، رجال و شخصیت های اسلامی و جریان های فکری و فرهنگی تاریخ اسلام مطالعاتی دارد. گروهی نیز با نام جغرافیای تاریخی جهان اسلام در پژوهشکده تشکیل شده است.
البته جغرافیای تاریخی جزو مباحث و گروه های تازه است که این مبحث به ادعای جغرافی دانان هنوز ناشناخته و کمتر شناخته شده است و ما از دوستانی که در این جمع حضور دارند دعوت می کنیم درباب این موضوع پژوهشکده را در تولید علم یاری کنند.
گزارش از سیده معصومه کلانکی
گزارش تصويري مرتبط
…………………………………………………