کد خبر:4032
پ
homayonname-m

همایون‌نامه منظومه‌ای دینی – تاریخی و پیرو شاهنامه از سده هفتم

تأمّلی کوتاه در کارنامۀ پژوهش های ادبی در حوزۀ متن شناسی نشان می دهد که تصحیح و تحقیقِ منظومه های فارسی با موضوعاتِ گوناگونِ پهلوانی، دینی، مذهبی، تاریخی، غنایی، رُمانس و… در مقایسه با متون دیگر اقبال کمتری داشته است.

میراث مکتوب – تأمّلی کوتاه در کارنامۀ پژوهش‌های ادبی در حوزهٔ متن‌شناسی نشان می‌دهد که تصحیح و تحقیقِ منظومه‌های فارسی با موضوعاتِ گوناگونِ پهلوانی، دینی، مذهبی، تاریخی، غنایی، رُمانس و… در مقایسه با متون دیگر اقبال کمتری داشته است. دلیل یا دلایلِ این کم‌توجّهی هرچه باشد، این آثار بخش بزرگی از میراث ادبی فرهنگیِ ایران است که با اهتمام به تصحیح علمی و چاپ روشمند آنها، بر یافته‌های زبانی، ادبی، تاریخی، جامعه‌شناختی و… بسیار افزوده خواهد شد و نمونه‌هایی نیز که تا امروز به شیوۀ اصولی منتشر شده این نکته را ثابت کرده است.
منظومۀ دینی تاریخیِ همایون نامۀ زَجّاجی یکی از این
آثارِ تقریباً گم نام و مغفول مانده است که به رغم تفصیل و
قدمتِ آن، سال ها ناشناخته بوده و چنان که اشاره خواهد شد،
پس از تصحیح و انتشارش نیز هنوز آن گونه که سزاوار است،
معرّفی نشده و مورد توجّهِ تحقیقی قرار نگرفته است. نام
زجّاجی، سَرایندۀ سدۀ هفتم و منظومۀ بلندش، همایون نامۀ در حدود جست وجوهای نگارنده در تذکره‌های مهمّ فارسی به ویژه مجموعه‌های جامع و پر برگی مانند خلاصه الاشعارِ میرتقی‌الدین محمّد کاشانی، عرفات العاشقین و عرصات العارفینِ تقی الدین محمّد اوحدی دقایقی بلیانی، ریاض الشعرایِ واله داغستانی و… نیامده و ظاهراً اشاره به او و منظومه اش مربوط به تحقیقات معاصران است.
یکی از نخستین یادکردهای همایون نامه در کتاب شناسیِ چ. آ. استوری است که در دوجا از اثر خویش آن را معرفی و البتّه ناظمش را ناشناس ذکر کرده است: همایون نامه تاریخ عمومی منظوم از سرایندۀ ناشناخته که به دستور
عطاملک جوینی به روزگار اباقاخان (۶۶۳ – ۶۸۰ ه.ق)سروده شده است.
ادامه مقاله «همایون نامه منظومه ای دینی – تاریخی و پیرو شاهنامه از سده هفتم» نگاشته سجاد آیدنلو که در شماره ۷۶ کتاب ماه ادبیات منتشر شده است با کلیک بر روی گزینه دریافت فایل مطالعه کنید.
………………………………………………….نظر کاربر: نوید روشن ضمیر
یکشنبه ۷ مهر ۱۳۹۲ – ۲۳:۳۶
نظر کاربر: درود بر شما و آفرینها بر پژوهندگان ارجمند، پیرنیا و آیدنلو! دکتر آیدنلو نوشته اند: «در منابعی چون تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی (استاد سعید نفیسی)، تاریخ ادبیات در ایران (دکتر ذبیح اله صفا) و قلمرو ادبیات حماسی ایران (دکتر حسین رزمجو) هیچ نامی از زجّاجی و همایون نامه نیست». لیک چنان که این کهترین پژوهیده در هر دو کتاب بازپسین (از دکتر صفا و دکتر رزمجو) نام «همایون نامه» چونان حماسه ای تاریخی، اما از سراینده ای ناشناخته در سدۀ دهم اندر پادشاهی همایون، پادشاه گورکانی هند آمده است؛ نگر: قلمرو ادبیات حماسی ایران، حسین رزمجور، پژوهشگاه علوم انسانی، ج ۱، رویۀ ۲۱۲؛ تاریخ ادبیات در ایران، ذبیح اله صفا، ۵ / ۱ / ۵۷۶٫ آیا این نامه که به تاریخ سدۀ دهم یاد شده، همان همایون نامۀ حکیم زجّاجی سدۀ هفتم است؟؟؟ (نیز در تاریخ ادبیات فارسی یان ریپکا، سخن از نامه ای «همایون نامه» نام رفته که ترجمانی «انوار سهیلی» کاشفی سبزواری به ترکی عثمانی، بر دست علی چلبی (سدۀ دهم) است.)


دریافت فایل

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کلید مقابل را فعال کنید

مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب
تهران، خیابان انقلاب اسلامی، بین خیابان ابوریحان و خیابان دانشگاه، شمارۀ 1182 (ساختمان فروردین)، طبقۀ دوم، واحد 8 ، روابط عمومی مؤسسه پژوهی میراث مکتوب؛ صندوق پستی: 569-13185
02166490612