به گزارش روابط عمومی مؤسسۀ پژوهشی ميراث مكتوب، این مؤسسه به همراه گروه تاریخ دانشگاه بینالمللی امام خمینی و با همکاری برخی مراکز و مؤسسات علمی و اجرایی، «همايش ملّی میراث علمی و فرهنگی حمدالله مستوفی قزوینی» را روز 13 اسفند 1399 برگزار می‌كنند.
پنل چهارم این همایش از ساعت 14:10 تا 15:55، با موضوع «مباحث عمومی و ادبی» به ریاست نصرالله پورمحمدی املشی، دانشیار تاریخ دانشگاه بینالمللی امام خمینی، و محمد بختیاری، استادیار گروه تاریخ دانشگاه بینالمللی امام خمینی، برگزار خواهد شد.
سوسن اصیلی، نسخه‌پژوه و معاون فنی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، نصرالله پورمحمدی املشی، دانشیار تاریخ دانشگاه بینالمللی امام خمینی، سیدعلی قاسم‌زاده، دانشیار دانشگاه بینالمللی امام خمینی، مصطفی گورانی، دانشجوی دکتری زبان و ادبیات، حمیده چوبک، دانشیار پژوهشگاه میراث فرهنگی و سرپرست کاوش‌های باستان‌شناسی دژ الموت، باقرعلی عادل‌فر، دانشیار دانشگاه بینالمللی امام خمینی و دبیر علمی همایش، و Qiu Zhirong و ZHU Yuqi، از دانشگاه پکن، سخنرانان این پنل هستند.
سوسن اصیلی، نخستین سخنران این پنل با موضوع «چالش‌های کتابت نسخه‌های خطی جغرافیایی (مطالعۀ موردی نزهة القلوب حمدالله مستوفی)» سخن خواهد گفت. یکی از متون جغرافیایی مهم اسلامی نزهة القلوب نگارش حمدالله مستوفی جغرافیدان قزوینی است. این کتاب دارای یک نقشه مستدیر جهان و یک نقشه مستطیل است. نقشه مستوفی از جهان تکامل یافته‌ترین نقشه جهان جغرافیدانان مسلمان است. اصیلی در پژوهش خود، پس از معرفی مهمترین نسخه‌های کتابت شده از نزهة القلوب، به طور موردی به بررسی نسخه‌های کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران به جهت تفاوت نقشه‌های این نسخه‌ها پرداخته است.
در ادامه نصرالله پورمحمدی املشی در باب «زبان پهلوی در آثار حمدالله مستوفی» سخن خواهد گفت. با فروپاشی خلافت اسلامی و با کاهش نظارت حاکمیت مذهبی، گویش‌های بومی در مناطق مختلف مورد استفاده مردم عامی و مورد توجه اهل قلم قرار گرفته است. مستوفی قزوینی نیز ضمن نگارش آثار خود به زبان فارسی، به زبان‌ها یا گویش‌های رایج در مناطق مختلف اشاره نموده است و در مواردی نیز اشعار پهلوی شاعران معاصر یا پیش از خود را ذکر کرده است. از این رو می‌توان گفت پراکندگی جغرافیایی گویش‌های پهلوی از جمله یادگارهای با اهمیت تاریخ زبان و فرهنگ ایران در آثار مستوفی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پورمحمدی در سخنرانی خود به بیان یافته‌هایش در این موضوع خواهد پرداخت.
در بخش بعدی این پنل سیدعلی قاسم‌زاده و مصطفی گورانی به ارائۀ مقالۀ «تحلیل مناسبات روان‌شناختی- بینامتنی ظفرنامۀ حمدالله مستوفی با شاهنامۀ فردوسی» خواهند پرداخت. هر چه از زمان و ضرورت حماسه‌سرایی در ادب فارسی؛ یعنی روزگار فردوسی دور و به عصر عقلانیت و واقعگرایی نزدیک‌تر می‌شویم از غلظت حماسه‌های ملی کاسته و بر کثرت حماسه‌های تاریخی افزوده می‌شود. ظفرنامه حمدالله مستوفی یکی از همین حماسه‌های مصنوع تاریخی است که در کشاکش روابط روانی ـ ادبی ادبا با پیشینیان خویش آفریده شده است. نویسندگان مقالۀ مذکور به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی با اتکا به نظریۀ اضطراب تأثیر بلوم تلاش کرده‌اند پیوند بینامتنی ظفرنامه را با شاهنامه بازخوانی کنند.
حمیده چوبک سخنران دیگر این پنل خواهد بود که در موضوع «کاوش‌هایی از قلعۀ الموت و سفرنامۀ حمدالله مستوفی» سخن خواهد گفت. حمدالله مستوفی در ظفرنامۀ منظوم خود، توصیف منحصر به فردی از قلعۀ الموت و عمارات آن کرده است. که در کاوش‌ها یافته‌های ارزشمندی منطبق با داده‌های این مدرک به دست آمده است؛ مانند نام بنای گنبدخانه “مولاسرا”، ویژگی معماری؛ پیمون معماری، آرایه‌های معماری، مقرنس، آجرکاری و کاشی‌کاری، راه‌ها و ساباط‌ها و ویرانی دژ به دست هلاکوخان مغول.
باقرعلی عادل‌فر نیز دربارۀ «نشانه‌های شهریاری ایرانشهری در آثار حمدالله مستوفی» سخنرانی خواهد کرد. پس از فروپاشی خلافت عباسی، حکومت ایلخانی با مرزهای آیینی و جغرافیایی مشخص از ماوراء‌النهر تا فرات در مقابل دیگر خانات مغول هویت ایرانی به خود گرفت. از نتایج مشخص این دوره پرآشوب برای اهالی ایران بازنویسی حافظه تاریخی در مرزهای جغرافیایی با میراث کهن و آمیخته با عناصر اسلامی، ترکی و مغولی است. عادل‌فر در سخنرانی خود به این پرسش پاسخ خواهد داد که در متون و آثار تاریخی حمدالله مستوفی از چه عنصر و نشانه‌ای برای بازتعریف شهریاری ایرانشهری استفاده شده است.
در این پنل Qiu Zhirong با موضوع «کندر جنوبی در ادبیات پزشکی دوران مغولستان: مصطکی از طب ایرانی» و ZHU Yuqi با موضوع «نفوذ فارسی / ایرانی در ادبیات سین کیانگ در اوایل قرن 20» سخن خواهند گفت.
همایش میراث علمی و فرهنگی حمدالله مستوفی قزوینی ساعت 8:30 تا 16 روز 13 اسفند 1399 (3 مارس 2021) از طریق سامانۀ ال ام اس (LMS) دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) قزوین برگزار خواهد شد و علاقه‌مندان می‌توانند از طریق لینک http://ac.aminidc.com/conf-panel4 در همایش شرکت کنند.
برای اطلاع از عناوین و زمان دقیق همه سخنرانی‌ها کلیک کنید.
مروری بر سخنرانی‌های افتتاحیه و پنل نخست
مروری بر سخنرانی‌های پنل دوم همایش
مروری بر سخنرانی‌های پنل سوم همایش
