میراث مکتوب – این کتاب برای معرفی سکههایی که توسط فرمانروایان مغول از اوایل قرن هفتم تا اواسط قرن هشتم هجری قمری در سرزمین گستردۀ ایران ضرب شده به نگارش درآمده است.
نخستین سکۀ مغولان در ایران به نام چنگیزخان، ضرب غزنین در سال 618 هجری قمری، و آخرین سکۀ این سلسله مربوط به غازانخان (غازان دوم) است که در شهر قم و احتمالاً به سال 758 هجری قمری ضرب شده است. سکههای ایلخانان مغول از لحاظ تنوع طرحها و زیبایی خطوط و نقوش جزو بهترین سکههای فرمانروایان بعد از اسلام در ایران محسوب میشوند.
ایلخانان مغول بر سرزمینهای بسیار گستردهای، از شرقیترین مناطق خراسان بزرگ تا غربیترین مناطق آسیای صغیر، فرمانروایی میکرده و در بیش از دویست و پنجاه شهر بزرگ و کوچک سکههایی ضرب نمودهاند. از این رو، معرفی سکههای ضربشده در تمامی این شهرها تقریباً از عهدۀ هیچ محققی بر نمیآید. همچنین، در شهرهای کوچک و مناطق دوردست امپراطوری مغولان به دلایل مختلف، از جمله عدم آشنایی سرسکهسازان با الفبای فارسی – عربی و نیز نداشتن مهارت کافی برای تهیۀ سرسکۀ مناسب، تعدادی از اسامی شهرهایی که در آنها سکه ضرب شده است اصلاً قابل شناسایی نیستند.
بنا بر این، سکههای معرفیشده در این مجموعه تنها بخشی از کل سکههای ضربشده در طول دوران فرمانروایی ایلخانان مغول ایران در این مناطق را تشکیل میدهد و مشتمل بر نمونههایی است که طی چهل سال گذشته در معرض تفحص نگارنده قرار گرفته است.
علاءالديني، بهرام، سكههای ايران (دورۀ ايلخانان مغول)، تهران، برگنگار، قطع: وزيری، جلد سخت، 628 صفحه، بها: 480000 ریال، 1395.