کد خبر:5685
پ
montakhab-m-1

سفر به کوچه و بازار دوره صفوی با «محبوب القلوب»

کتاب محبوب القلوب مجموعه داستانی است به یادگار مانده از اواسط دوران صفوی

ميراث مكتوب – کتاب محبوب القلوب که گاهی این کتاب را با نام «شمسه و قهقه» یا «رعنا و زیبا» می‌شناسند مجموعه داستانی است به یادگار مانده از اواسط دوران صفوی به قلم میرزا برخوردار بن ترکمان فراهی از منشیان دوره صفوی که ضمن آنکه عمری را در دستگاه حکام صفوی به کار دیوانی اشتغال داشته در کنار آن دستی بر آتش نویسندگی نیز داشته و به انشای داستان‌های جذاب می‌پرداخته است.

او داستان‌های کتاب محبوب القلوب را بعضاً از کتاب‌های تاریخی و ادب قدیمی اقتباس کرده و بسیاری را نیز از مثل‌ها و نقل‌هایی در میان مردم روزگار خودش مرسوم بوده، گرفته و به صورت داستانی و پیراسته در کتاب محبوب القلوب آورده است.

این نویسنده ابتدا مجموعه داستانی با عنوان محفل آرا فراهم می کند که در حمله راهزنان در مسافرت میان اصفهان و مرو به غارت می‌رود و بار دیگر او همین داستان‌‌ها را با عنوان محبوب القلوب گردآوری کرد؛ همین مجموعه‌ای که منتخب و گزیده‌اش را انتشارت معین منتشر کرده است.

یکی از ویژگی‌های ممتاز این کتاب تجارب گسترده زندگی نویسنده و کثرت خوانده‌ها و دانسته‌ها و استعداد نویسندگی او است که داستان‌های او را از جهت صحنه پردازی و تفکر انتقادی و تغییر سیر داستان بر اثر تحول شخصیت‌ها به داستان‌های امروزی شبیه کرده است.

این نویسنده از یک سو داستان‌هایی را روایت کرده و از سوی دیگر دست به واقع نگاری‌هایی زده که متاثر از روزگار خودش است. جنگ‌های دوره صفویان در داستان‌های او بازتاب دارد، همچنین حالات تاجران و کاروان‌ها و بازار و کسبه و الواط و فقرا و آوارگان را به دقت تصویر کرده است و وضعیت دیوانی و حاکمان را هم تا آنجا که توانسته ترسیم کرده است و خواننده با خواندن داستان‌های او فضایی از دوران صفوی را در ذهنش مجسم می‌بیند از آدم‌ها و مزارع گرفته تا وضعیت خانه‌ها حکومت و کسب و کار و جنگ‌ها.

این کتاب نثر متکلف و پیچیده نویسنده است که متناسب با سبک و سیاق نوشتار دوران صفوی دست به قلم برده است البته علیرضا ذکاوتی قراگوزلو مصحح كتاب تلاش کرده حشوهای نوشته‌ و زواید آن را بدون تغییر در متن بزداید و با وفاداری به متن اصلی کتاب، داستانها را پیراسته‌تر و البته آسان‌خوان‌تر در اختیار مخاطبان امروزی قرار دهد.

این کتاب شامل 25 داستان است و داستان‌هایی چون سائلی که همیشه شعری درباره انصاف می خواند،‌ عبدالغفور یمنی و مسیحا، شاپور هروی و بذل و بخشش، خواجه همایون بغدادی، کشورگشا پسر ملک فارس و ایام نیک و بد او،‌ شعیب بغدادی و شومی او تا پایان بدبختی، فرخ روز،‌ سلجوق عابد شرح حال خود را می‌گوید، خواجه سهراب وزیر وز بان جانوران، ملک سرافراز، ملک الشعرای سلطان سنجر و قصیده انوری، سرگذشت گنجور عابد (شمسه و قهقهه) و رعنا زیبا از جمله داستان‌های این کتاب هستند . البته دو داستان اخیر شامل چند داستان دیگر به عنوان زیر مجموعه هم می‌شوند.

میرزا برخوردار فراهی، منتخب محبوب‌ القلوب، تهران، معين، ۳۸۰ صفحه، 1392.

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کلید مقابل را فعال کنید

مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب
تهران، خیابان انقلاب اسلامی، بین خیابان ابوریحان و خیابان دانشگاه، شمارۀ 1182 (ساختمان فروردین)، طبقۀ دوم، واحد 8 ، روابط عمومی مؤسسه پژوهی میراث مکتوب؛ صندوق پستی: 569-13185
02166490612