میراث مکتوب – کتاب نقد زرین (شعر و شاعران در آثار عبدالحسین زرین‌کوب) به کوشش نرجس افشاری ازسوی نشر سخن منتشر شد.
نویسنده در این تحقیق درصدد این بوده است تا مقاله‌هایی را که مرحوم دکتر عبدالحسین زرین‌کوب دربارۀ شعر یا دربارۀ شاعران فارسی نوشته است، از نظرگاه‌های مختلف بررسی کند. تعداد این مقاله‌ها در آثار زرین‌کوب به پنجاه رسیده است که همگی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. از پنجاه مقالۀ مورد بررسی، یازده مقالۀ آن دربارۀ شعر و ۳۹ مقالۀ دیگر دربارۀ شاعران است.
یکی از محققان و منتقدان موفق شعر و ادب فارسی معاصر، مرحوم دکتر عبدالحسین زرین‌کوب است؛ زیرا امروزه کمتر کتاب و مقالۀ تحقیقی می‌توان یافت که دربارۀ شعر و ادب فارسی نوشته شود و در منابع و مآخذ آن به اثری از آثار او اشاره نشده باشد؛ از این رو بررسی چگونگی رمز موفقیت وی در مقاله‌ها از نظر محتوا، روش تحقیق، استدلال، تدوین و نگارش می‌تواند معیارهایی را به دست دهد که برای استفادۀ دانشجویان و محققان مفید واقع شود. به همین منظور نویسنده در این تحقیق در صدد این بوده است تا مقاله‌هایی را که وی دربارۀ شعر یا دربارۀ شاعران فارسی نوشته است، از نظرگاه‌های مذکور بررسی کند. تعداد این مقاله‌ها در آثار زرین‌کوب به پنجاه می‌رسید که همگی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. از پنجاه مقالۀ مورد بررسی، یازده مقالۀ آن دربارۀ شعر و ۳۹ مقالۀ دیگر دربارۀ شاعران است.
فهرست مطالب این کتاب بدین قرار است:
فصل اول: مقدمه
فصل دوم: بررسی مقاله‌های مربوط به شعر: آیندۀ شعر؛ شعر و عالم واقع؛ سخنی دربارۀ نقد شعر؛ دربارۀ روش نقد شعر؛ نقدالشعر در یونان و روم؛ تاریخچۀ نقدالشعر در ایران؛ دربارۀ ماهیت شعر؛ نقدالشعر در اروپا؛ دربارۀ تأثیر شعر؛ دربارۀ شعر سره؛ دربارۀ تأثیر شعر.
فصل سوم: بررسی مقاله‌های مربوط به شاعران: سعدی در اروپا؛ منوچهری، شاعر طبیعت؛ خیام، پیر نیشابور؛ ملاحظاتی درباب شیخ عطار؛ شصت و دو (دربارۀ مولانا و شمس)؛ اقبال، شاعر شرق؛ پروین، زنی مردانه در قلمرو شعر و عرفان؛ ابن یمین، دهقان شاعر؛ امیر خسرو، طوطی هند؛ انوری، پیامبر ستایش‌گران؛ بهار، ستایش‌گر آزادی؛ جامی، عارف جام؛ حافظ، خواجۀ رندان؛ خاقانی، درودگر شروان؛ رودکی، شاعر روشن‌بین؛ سعدی، شیخ شیراز؛ سنایی، شوریده‌ای در غزنه؛ صائب، زایر هند؛ عطار، پیر اسرار؛ فرخی، شاعری از سیستان؛ مسعود سعد، شاعر زندانی؛ جلال‌الدین مولوی، ملای روم؛ ناصرخسرو، آوارۀ یمگان؛ نظامی، داستان‌سرای گنجه؛ امیرخسرو دهلوی، شاعر و منتقد؛ نظامی گنجوی، در جستجوی ناکجاآباد؛ فردوسی، آفریدگار رستم؛ دربارۀ عطار؛ امیر معزی، مادحی کشتۀ ممدوح؛ بهار و ادب فارسی؛ بیدل، شاعر اندیشه‌ها؛ دقیقی، مدحت‌گر یا حماسه‌پرداز؛ دهخدا، شاعر یا استاد شعر؛ فخری گرگانی، پیشرو شعر بزمی؛ قاآنی، شاعر بی‌بندوبار؛ قطران تبریزی، پیشرو فارسی‌گویان آذربایجان؛ هاتف، شاعر دوستی‌ها؛ سعدی، شاعر و معلم اخلاق؛ صدای بال سیمرغ.
فصل چهارم: تحلیل و نتیجه‌گیری.
در فصل اول که دربردارندۀ یازده مقاله دربارۀ شعر است، بررسی هر مقاله به دو بخش تقسیم شده است: در بخش اول، خلاصۀ مطالب مهم بر اساس ترتیب بیان آنها در هر مقاله آمده و به تناسب موضوع عنوان‌گذاری شده است. در بخش دوم به بررسی مقاله‌ها از وجوه مختلف صورت و معنی پرداخته شده و نکات گفتنی و قابل تأمل دربارۀ هر مقاله از قبیل زبان، شیوۀ بیان، ساختار بیان مطلب و محتوا بیان شده است.
با توجه به اینکه شیوۀ بیان در مقاله‌هایی که دربارۀ شعر نوشته شده، غالباً استنادی است، یعنی زرین‌کوب در بیان مطالب از آراء و اقوال صاحب‌نظران به طور وسیع و متنوعی بهره برده و نقل‌قول‌ها و یادکردهایی که از اشخاص مختلف ایرانی و غیرایرانی در هر مقاله وجود دارد، حائز اهمیت است، قبل از بررسی هر مقاله نقل قول‌ها و یادکردهای موجود در آن از نظر کمی و کیفی طی جدول‌هایی جداگانه ارائه شده است. افزون بر اینکه از آنجا که گاهی در ضمن مطالب مقاله‌ها از مکان‌ها، کتاب‌ها، مکاتب فکری، هنری و مانند آنها یادشده که توجه به آنها لازم بود و موارد مذکور ذیل هیچ کدام از جدول‌های یادشده قرار نمی‌گرفت، اطلاعات مورد اشاره در جداول جداگانه‌ای ارائه شد.
در فصل دوم تعداد ۳۹ مقاله که زرین‌کوب دربارۀ شاعران نوشته، بررسی شده است. در این فصل بررسی هر مقاله به سه بخش تقسیم شده است. بخش اول به بیان ساختار و ترتیب بیان مطالب در آن مقاله اختصاص یافته است. هدف از ارائۀ ساختار این است که اولاً خواننده از مطالب اساسی موجود در هر مقاله به طور اجمالی آگاهی یابد و ثانیاً با سیر بیان آنها آشنا شود. مثلاً با وجود آنکه همۀ مقاله‌هایی که دربارۀ شاعران نوشته شده، دارای شباهت موضوعی هستند، در ساختارهای متنوع و گوناگونی ارائه شده‌اند و سیر بیان مطالب در هر مقاله با مقالۀ دیگر متفاوت است.
در بخش دوم از فصل دوم خلاصۀ مطالب موجود در هر مقاله، بر اساس سیر بیان آنها در ساختار ارائه شده و هر مطلب متناسب با موضوع عنوان‌گذاری شده است.
بخش سوم، با عنوان «بررسی مقاله های مربوط به شاعران» به بیان نکات شایان ذکر و قابل تأمل در مقاله‌ها از نظر صوری و معنایی اختصاص یافته است.
گفتنی است که برخلاف مقاله‌های مربوط به شعر که ارجاعات آنها بیشتر به آثار و سخنان صاحب‌نظران خارجی است، در مقاله‌های مربوط به شاعران ارجاعات اغلب مربوط به منابع ایرانی یا اسلامی است و کمتر به منابع خارجی ارجاع داده شده است. البته گفتنی است تعداد نقل قول‌ها در مقاله‌های مربوط به شاعران نسبت به مقاله‌های مربوط به شعر بسیار محدود است.
در فصل سوم نتایج مجموعۀ بررسی‌های به عمل آمده دربارۀ مقاله‌های مربوط به شعر و شاعران از وجوه مختلف زبان و شیوۀ بیان، ساختار بیان مطلب و محتوا با ارائۀ جداول و نمودارهایی آمده است و اصول کمی روش تحقیق و مقاله‌نویسی و معیارهایی که زرین‌کوب در نوشتن مقاله‌ها از آنها بهره گرفته و عمدتاً به موفقیت وی در نگارش این مقاله‌ها منجر شده، به طور مستند و مستدل بیان شده است. در این فصل از تجزیه و تحلیل آمار توصیفی به ویژه در بررسی سبک مقالات بهره گرفته شده و امکان معرفی روش‌های غالب در مقاله‌ها را فراهم کرده است.
در فصل چهارم نیز نویسنده اطلاعات موجود را تحلیل و نتیجه گیری کرده است.
روش تدوین در مقاله ها در نقل مستندات یا شواهد غالبا غیر مفصل و اشاره ای و در مجموع مبتنی بر ایجاز است و دکتر زرین کوب کوشیده است در مقاله های مربوط به شعر مطالب را به طور مختصر و مفید بیان کند.
کتاب نقد زرین (شعر و شاعران در آثار عبدالحسین زرین کوب) به کوشش نرجس افشاری در ۳۶۰ صفحه در شمارگان ۱۶۵۰ نسخه، قطع وزیری به بهای ۲۵۰۰۰۰ ریال در سال ۱۳۹۳ از سوی نشر سخن منتشر شده است.